افسردگی در پرندگان زینتی

پرندگان قادرند بسیاری از احساسات و حالات روانی انسانی را تجربه کنند. با این حال، شیوۀ بروز آنها با انسان متفاوت است؛ آنها معمولا با انواع صداها و برخی رفتارها این حالات هیجانی را نشان می دهند. افسردگی، یکی از مسائل شایع میان پرندگان خانگی، به خصوص پرنده هایی که تنها نگهداری می شوند، می باشد. درست مانند انسان، این عارضه می تواند تحت تاثیر علل مختلفی اتفاق بیفتد، و با نشانه های خاصی بروز یابد.

علل افسردگی در پرندگان

• بیماری یا آسیب دیدگی

بیماری ها یکی از اصلی ترین دلایل خلق پایین در پرندگان اند که در صورت عدم رسیدگی و درمان مناسب، می توانند باعث افسردگی شوند. برخی از این بیماری ها شامل پسیتاکوزیس (تب پرندگان)، کبد چرب، پرکاری تیروئید، ژیاردیا، تاول پا، بیماری های تنفسی، انگل های داخلی، و مواردی از این قبیل می باشند.

• تغییرات در زندگی روزمره

پرندگان به زندگی برنامه ریزی شده عادت دارند. تغییرات بزرگ مانند تغییر دادن زمان های غذا دهی، تنها گذاشتن پرنده در خانه به دفعات و به مدت طولانی، تغییر ساعت خواب و بیداری، اضافه شدن عضو جدید (انسان یا حیوان)، و جابجا کردن محل قفس، می توانند باعث استرس و افسردگی پرنده شوند.

• هنگامی که چند پرنده باهم نگهداری می شوند، ممکن است یکی نسبت به دیگری پرخاشگری کند و آسیب برساند. این موضوع می تواند باعث افسردگی پرنده گردد.

علائم افسردگی در پرندگان

• کاهش اشتها

به دلیل بالا بودن متابولیسم بدن پرنده ها، کاهش وزن برای آنها بسیار خطرناک و حتی  مرگبار است. این علامت باید فورا تشخیص داده شده و اقدامات لازم در جهت بهبود آن انجام گیرند. در صورتی که مشاهده کردید میزان خوراک پرنده تان در دو روز متوالی تغییر کرده و کاهش یافته، بهتر است زودتر به دامپزشک مراجعه نمایید.

• خشونت

یکی از بزرگترین و شاخص ترین نشانگان افسردگی در پرندگان، تغییر در خلق و خوی پرنده و به خصوص مشاهدۀ رفتارهای خشونت آمیز است. باید توجه داشت که خشونت می تواند به دلیل تغیرات فصلی و هورمون ها نیز باشد؛ اما مشاهدۀ رفتارهای بسیار متفاوت با شخصیت همیشگی پرنده، به احتمال زیاد نشانۀ ناراحتی و افسردگی آن است. در صورت مشاهدۀ چنین تغیرات رفتاری ای، بهتر است به دامپزشک مراجعه نمایید. دامپزشک پس از معاینۀ کامل، می تواند تشخیص دهد دلیل این پرخاشگری یک بیماری جسمی است، و یا اتفاق ناخوشایندی که در زندگی پرنده رخ داده و باعث اضطراب و افسردگی آن شده.

• پرکنی

پرکنی در پرنده ها می تواند به سرعت تبدیل به یک معضل یزگ شود. در صورتی که رفتار پرکنی را مشاهده کردید، و یا در سطح بدن پرنده کچلی هایی دیدید، به دامپزشک مراجعه کنید تا پس از اطمینان از اینکه مشکل پزکشی خاصی وجود ندارد، به کمک دامپزشک علت رفتار پرکنی را ریشه یابی نمایید. معمولا پرنده ها، به خصوص انواع طوطی و عروس هلندی، هنگامی که حوصله شان سر می رود و به مقدار کافی توجه دریافت نمی کنند، شروع به کندن پرهایشان می کنند. سعی کنید با پرندۀ خود بیشتر وقت بگذرانید و لوازم بازی و سرگرمی متنوعی برایش فراهم کنید.

• تغییر در صداهای پرنده

هر صاحب پرنده ای، با صدا و آواهای خاص و معمول پرندۀ خود آشناست. مشاهدۀ هرگونه تغییر در این صداها، از جمله شدت، دفعات و نوع آنها، می تواند نشانۀ این باشد که پرنده از چیزی ناراحت و احتمالا افسرده است.

• خطوط استرس

یکی دیگر از نشانه های اینکه پرنده استرس دارد یا افسرده است، مشاهدۀ خطوط استرس بر روی پرهای آن است. این خطوط به خودی خود مشکل ساز نیستند، اما یک زنگ خطر برای این هستند که چیزی در زندگی پرنده درست نیست و باعث ناراحتی آن شده است. در صورت مشاهدۀ، به تغذیه، محیط، زمان و وسایل بازی، و همچنین مقدار وقت گذرانی با پرنده، دقت کنید و اگر موردی وجود داشت که می توانست بهبود پیدا کند، اقدامات لازم در جهت آن را انجام دهید.

چه باید کرد؟

در صورتی که هریک از این علائم را در پرندۀ خود مشاهده کردید، بهتر است پیش از هرچیز به دامپزشک مراجعه نمایید تا یک چکاپ کامل انجام شود. در صورتی که بیماری و مشکل پزشکی باعث وضعیت پیش آمده نباشد، احتمالا افسردگی عامل آن است.

می توانید اقدامات زیر را انجام دهید:

• محل قفس را وارسی نمایید تا مطمئن شوید در محلی قرار ندارد که در معرض سرما، گرما، سر و صدا یا سکئت، و نور و یا تاریکیِ زیاد باشد. قفس را به محلی که نزدیک به جمع خامواده باشد منتقل نمایید. پرنده ها موجوداتی اجتماعی هستند و از محیط پویا و وقت گذرانی با صاحب خود لذت می برند.
• قفس و ظروف آب و غذای پرنده را تمیز نگهدارید.
• یکی از علل عمدۀ افسردگی در پرندگان زینتی، نبود محرک های کافی در محیط است. برای پرنده سباب بازی های مختلف و امن تهیه نمایید و هرازچندگاهی آنها را تغییر دهید.
• حتما روزانه زمان کافی به بیرون آوردن پرنده از قفس و وقت گذرانی با آن اختصاص دهید. پرنده ها از نشستن بر روی شانۀ صاحب خود لذت می برند؛ می توانید هنگامی که مشغول انجام کارهایتان هستید، اجازه دهید پرنده نیز روی شانه، همراهتان باشد.
• در صورتی که چند پرنده باهم نگهداری می شده اند و یکی از آنها مرده، ممکن است پرنده برای مدت کوتاهی نشانه هایی از افسردگی از خود نشان دهد؛ به او زمان دهید تا به شرایط جدید عادت کند، و در صورت تمایل، جفت جدیدی برای آن تهیه کنید.