همسترهای جوندگان کوچک و موجودات کم دردسری به عنوان حیوان خانگی هستند. متوسط طول عمر همسترها ۱ تا ۲ سال است؛ اما در صورتی که از آنها به درستی نگهداری شود، می توانند تا ۵ سال نیز عمر کنند. همسترها موجودات شبگردی هستند که به پنهان شدن در سوراخ ها و انبار کردن غذا علاقه دارند.
شناخته شده ترین گونۀ همستر سیرین (Syrian) است که با عنوان همستر طلایی (golden hamster) نیز شناخته می شوند و در دو نوع موکوتاه و موبلند وجود دارند. همسترهای کوتوله (Dwarf hamster) نیز گونۀ معروف دیگری هستند که به عنوان پت نگهداری می شوند.
محل نگهداری
اندازه
ظرفیت محل نگهداری یا قفس همستر باید حداقل ۱۵ تا ۲۰ گالن بوده و حداقل ۱۵۰ اینچ مربع فضای بسته (نه سیمی) در کف داشته باشد؛ اما طبیعتا هرقدر این فضا بزرگتر باشد بهتر است. قفس های میله ای، آکواریوم ها، و محل های نگهداریِ پلاستیکی تا زمانیکه فضایی امن، با شرایط مناسب و مهم تر از همه غیرقابل فرار را برای حیوان تامین نمایند، می توانند مورد استفاده قرار گیرند. همسترها در فرار کردن بسیار ماهر اند و در صورت وجود کوچک ترین روزنه ای، می توانند از قفس خود خارج شده و دردسر ایجاد نمایند و یا حتی خود را به خطر بیندازند. محل نگهداری باید تهویۀ مناسبی داشته باشد و هوای تازه در آن در گردش باشد. این باعث جلوگیری از بوی بد ادرار، مدفوع و غذاهای فاسد شده می شود. همسترها موجوداتی به شدت وابسته به قلمرو هستند؛ از این رو بهتر است به صورت تکی نگهداری شوند؛ در غیر این صورت به یکدیگر آسیب های جدی بزنند.
بستر
بسترهای مورد استفاده و مناسب معمولا از کاه، علوفه، و روزنامه هستند. از دستمال و حولۀ دستشویی (بدون عطر) نیز می توان به عنوان بستر موقتی استفاده نمود. پوشال نیز بستر دیگری است که مورد استفاده قرار می گیرد، اما به دلیل دارا بودن مواد معطر می تواند برای همسترها بسیارحساسیت زا باشد. بسترهای صنعتی که با نام fluff شناخته می شوند و جنسی مانند پشم و پارچه دارند نیز معمولا توصیه نمی شوند؛ زیرا می توانند باعث خفگی، انسداد روده و یا حتی کنده شدن و دست و پاها شوند.
لازم است بستر فارغ از نوع آن، ۱ تا ۲ بار در هفته تعویض گردد. همچنین عمق آن باید به اندازه ای باشد که به همستر اجازه دهد خودش و یا غذاها را زیر آن پنهان کند. همسترها به انزوا و محیط ها ساکت و تاریک علاقه دارند. برای همین، وجود مکان هایی برای پنهان شدن در قفس، اهمیت بالایی دارد.
سرگرمی
همسترها به انواع اسباب بازی ها بسیار علاقه دارند و آنها را برای اهداف مختلفی به کار می گیرند؛ از جمله جویدن، مرتب کردن دندان ها، بالا رفتن، پنهان شدن، و… .
بسیاری از صاحبان همسترها، از بگ های کاغذی، جعبه های سوراخ، لوله های دستمال کاغذی و… برای فراهم کردن اسباب بازی و لوازم تفریح برای آنها استفاده می کنند. همسترها از دویدن در چرخ های بازی نیز بسیار لذت می برند.
دما
دمای مناسب محل نگهداری برای همسترها بین ۱۸ تا ۲۶ درجۀ سانتیگراد و با رطوبت نسبی ۴۰ تا ۷۰ درصد است. در دمای زیر ۴ درجۀ سانتیگراد، همسترها وارد وضعیت مرگ کاذب می شوند که شبیه خواب زمستانی است.
تغذیه
خوراکی های صنعتی، پلت ها، و غیره که عمدتا حدود ۱۶ درصد پروتئین دارند و مواد مغذی مورد نیاز حیوان را تامین می کنند، برای همسترها مناسب اند. بسته به وزن همستر، دامپزشک می تواند مقدار غذای مناسب برای آن را به صورت روزانه مشخص نماید. ولی به صورت کلی، معمولا همسترها روزانه به ⅛-⅓ پیمانه پلت احتیاج دارند. خوراکی هایی بر پایۀ مغزیجات و دانه ها نیز وجود دارند که برای همسترها فرموله شده اند؛ اما باید با احتیاط و در مقادیر کم و در کنار پلت و خوراک اصلی مورد استفاده قرار گیرند. این غذاها مواد مغذی مورد نیاز همستر را فراهم نمی کنند، و می توانند به چاقی و کمبود ویتامین E بینجامند.
در کنار پلت و خوراک اصلی، می توان از برخی میوه ها و سبزیجات نیز استفاده کرد. از جمله:
- انواع سبزی
- دانه های خوراکی
- هویج
- سیب
- کشمش
- لوبیا
- فلفل شیرین
- خیار
تغییرات ناگهانی در رژیم غذایی می تواند باعث مشکلات گوارشی، ناراحتی معده و اسهال در همسترها شود. در نتیجه بهتر است هر غذای جدیدی به مرور و تدریجا به رژیم غذایی اضافه گردد.
نیازهای پزشکی
مراجعۀ مرتب به دامپزشک برای حفظ سلامت هر حیوانی، از جمله همسترها، ضروری است. دامپزشک ممکن است معاینۀ کاملی شامل وزن کردن، بررسی وضعیت دندان ها، کوتاه کردن ناخن ها و مرتب کردن دندان های ساییده نشده، و در صورت لزوم آزمایش انجام دهد.
همسترها با جوندگانِ دیگر، تفاوت هایی در آناتومی دارند که می تواند باعث گیج شدن صاحب های آنها شود. آنها در قسمت باسن، غده های برآمده و رنگی ای دارند که ممکن است شبیه تومور یا کچلی به نظر برسد. این غده ها که غدد عطری نام دارند، معمولا با درماتیت یا آسیب دیدگی اشتباه گرفته می شوند. دامپزشک معمولا هنگام معاینه، به این غدد نیز توجه دارد.
همانند دیگر گونه ها، همسترها نیز سعی می کنند بیماری را پنهان کنند، تا زمانی که مشکل پیشرفته شود. یک همستر سالم، حواس جمع، با چشم های درخشان و سرحال است که نسبت به اطرافش کنجکاو است و موهای سطح بدنش تمیز و درخشان است؛ ترحشات چشم و بینی ندارد، و ناخن و دندان هایش طول طبیعی دارند. با مشاهده هر علامتی از جمله خستگی، مشکل در تنفس، ترشحات، عطسه، کاهش اشتها، تغییرات در رفتار و… بهتر است فورا به دامپزشک مراجعه نمایید.
بیماری های شایع در همسترها شامل:
- گاز گرفتگی لپ و آبسه
- مشکلات تنفسی
- اسهال
- سندرم دم خیس یا اسهال مرگبار
- زخم های پوستی
- چاقی
- بیماری های دندان
- مشکلات چشم
- درماتیت، انگل ها
- سنگ های مثانه
- مشکلات قلبی
- سرطان
همچنین برخی بیماری های همسترها نیز مشترک با انسان هستند. با مراجعه به دامپزشک پس از خریداری همستر، می توان از این بیماری ها پیشگیری کرد. ای بیماری ها شامل:
- تولارمی (Tularemia)
- درماتوفیتوز سالمونلوز (Dermatophytosis Salmonellosis)
- ویروس کوریومننژیت لنفاوی (Lymphocytic choriomenigitis)
- کرم نواری کوتوله (Hymenolepsis nana)
- لپتوسپیروز (Leptospirosis)
- کمپیلوباکتر (Campylobacteriosis)
همسترها همچنین ممکن است از طریق انسان به بیماری هایی از جمله آنفولانزا و کووید-۱۹ مبتلا گردند.
آبخوری و غذاخوری باید مرتب تمیز شده و محتویات آنها تعویض گردد. بد نیست که علاوه بر تعویض هفتگی بستر، خود قفس یا محل نگهداری همستر نیز هرازگاهی ضدعفونی گردد. فقط باید توجه داشت که پس از ضدعفونی، قفس بهدقت آبکشی گردد تا از مسمومیت و آلرژی جلوگیری شود.
موهای همستر ها، به خصوص اگر از نوع موبلند باشند، باید مرتبا شانه زده شود. ناخن و دندان های آنها نیز باید مرتب و با طول طبیعی باشد. در غیر این صورت شاید لازم باشد به دامپزشک مراجعه کرده و برای کوتاهی و سوهان کشیدن آنها اقدام نمایید.
همسترها معمولا خودشان خودشان را تمیز می کنند و نیازی به شست و شو و حمام ندارند؛ مگر به دستور دامپزشک.
در دست گرفتن
همسترها موجوداتی شبگرد هستند و به راحتی دچار ترس می شوند. آنها بینایی قوی ای ندارند؛ در نتیجه بهتر است پیش از بیرون آوردن آنها از قفس، با آنها صحبت کنید تا متوجه حضور شما بشوند. در صورتی که همسترها بترسند و یا درست در دست گرفته نشوند، ممکن است بلرزند یا گاز بگیرند. راهکار مناسب این است که از تشویقی (خوراکی های کوچک موردعلاقه) استفاده کنید. اینکه روزانه با آنها در ارتباط باشید و حتی در مدت زمان های کوتاه آنها را در دست بگیرید و نواش کنید، به اجتماعی و اهلی شدن آنها بسیار کمک می کند.
