یکی از حساس‌ترین اعضای بدن گربه‌ها کلیه آنها است که بیش از دیگر ارگان‌ها می تواند به بیماری‌های گوناگون مبتلا شود. بیماری کلیه در گربه ها هنگامی که یکی یا هر دو کلیه عملکرد مناسبی نداشته باشند، رخ می دهد. دو نوع بیماری کلیوی گربه حاد (ناگهانی) و مزمن وجود دارد.
گربه ها بیشتر درگیر بیماری نارسایی مزمن کلیه یا CKD هستند. CKD هنگامی رخ می دهد که آسیب طولانی مدت غیر قابل جبرانی به کلیه ها وارد شود و توانایی عملکری کلیه ها به گونه‌ای مختل گردد که نتوانند مواد دفعی خون را از بدن خارج کند.
CKD در گربه های مسن بسیار شایع تر است. بررسی ها نشان می دهند که ۱ تا ۳ درصد از کل جمعیت گربه ها به بیماری کلیوی مبتلا باشند. تخمین زده شده است که حدود ۳۰ تا ۵۰ درصد از گربه های بالای ۱۵ سال درجاتی از بیماری CKD را دارند. CKD در گربه ها سه برابر بیشتر از سگ ها دیده می شود.
در بیشتر موارد CKD یک بیماری پیشرونده است. در ابتدا علائم بالینی خفیف است، اما به تدریج طی یک دوره شدیدتر می شوند. بسیاری از این علائم غیر اختصاصی هستند برخی از آنها در اثر تجمع سموم در خون ایجاد می شوند در حالیکه برخی دیگر به دلیل شرایط بدن برای سازگاری با بیماری ایجاد می شود.
این علائم رایج عبارتند از:
- از دست دادن اشتها
- کاهش وزن
- استفراغ
- بوی بد دهان
- بی حالی
- افزایش دفع ادرار همراه با افزایش مصرف آب
علت دقیق CKD ناشناخته است. ولی برخی از عوامل زیر می توانند علت نارسایی کلیه مزمن باشند:
- بیماری های کلیوی پلی کیستیک PKD (عمدتاً در گربه های پرشین)
- استفاده از سموم یا داروهایی خاص همچون ضد یخ
- تومورهای کلیه مثل لنفوم
- عفونت های باکتریایی کلیه معروف به “پیلونفریت”
- عفونت های ویروسی، عفونت های ویروسی از جمله (FeLV) و (FIV)
- نقص های مادرزادی در کلیه‌ها
- برخی ازبیماری های خود ایمنی
- سنگ های کلیه
- آسیب (تروما)
- هیپوکالمی (کم بودن پتاسیم خون) و هیپرکلسمی (بالا بودن کلسیم خون)
تشخیص این بیماری معمولا با جمع‌آوری نمونه خون و نمونه ادرار انجام میشود. به طور معمول میزان دو ماده در خون (اوره و کراتینین) اندازه‌گیری و بررسی میشود. زیرا این دو ماده محصولات جانبی متابولیسم بدن هستند که از راه ادرار دفع می‌شوند. در CKD غلظت این دو ماده در خون افزایش می یابد. در کنار این آزمایش ها، اندازه گیری میزان پروتئین از دست رفته با انجام تست “نسبت پروتئین به کراتینین” نیز در گربه های مبتلا به CKD مهم است.
چگونه بیماری مزمن کلیه کنترل می شود؟
در بیشتر موارد، فرآیند درمان بیشتر شامل نگهداری و حمایت حیوان میشود اگر علت خاصی همچون عفونت باکتریایی برای CKD مشخص شود، درمانهایی صورت می گیرد.
در برخی موارد برای جبران کم آبی (و شاید ناهنجاری های الکترولیت) تزریق مایعات داخل وریدی انجام می گیرد و پس از آن درمان با هدف محافظت از عملکرد کلیه و به حداقل رساندن عوارض CKD انجام می شود.
عوارض معمول در هنگام بروز CKD، در گربه ها شامل کم خونی، پتاسیم کم، فسفات زیاد، عفونت های ادراری و فشار خون بالا است. مطالعات نشان می‌دهند که غذاهای درمانی رنال گربه که پروتئین، فسفر و سدیم پایین‌تر و ویتامین‌های محلول در آب، فیبر و آنتی اکسیدان بیشتری دارند، می‌توانند طول عمر گربه‌های مبتلا به CKD را افزایش دهند.
کنترل فشار خون، کاهش از دست رفتن پروتئین در ادرار و برطرف کردن کم خونی، اهداف مهم در درمان CKD هستند. فشار خون بالا معمولا با استفاده از داروها کنترل میشود. دفع پروتئین در ادرار با استفاده از مهار کننده‌های آنزیم تغییر دهنده آنژیوتانسین قابل مهار است.
کم خونی با استفاده از اریتروپویتین (یا ترکیبات مشابه) که تولید گلبول‌های قرمز را تحریک می‌کند درمان می گردد. درمان‌های دیگری نیز برای بهبود اثرات ناشی از این بیماری برای گربه‌ها وجود دارند. این درمان‌ها شامل استفاده از فسفات بایندرها، پتاسیم، آنتی اکسیدان ها، مواد قلیایی کننده و مایع درمانی به صورت وریدی و یا زیرپوستی است.
یکی از درمان های موثر در درمان بیماری نارسایی مزمن کلیه گربه ها استفاده از داروی کاملا گیاهی لاوارن است که فاقد عوارض جانبی است. ترکیب منحصر به فرد گیاه گزنه با نسبت بالای پتاسیم به سدیم و با خاصیت آنتی اکسیدانی که دارد، خواص عملکردی بالایی در کاهش بار کلیه ها و مشکلات ادراری دارد. لاوارن به دفع رسوبات کلیوی کمک کرده و از تجمع مایعات در بدن حیوان (آسیت) جلوگیری می کند. قابل ذکر است که از این محصول برای پیشگیری از نارسایی کلیه ،نفریت ها و درمان کلیه پلی کیستیک گربه ها نیز می توان بهره برد.
