مس وظایف مختلفی در بدن سگ ها بر عهده دارد و یک ماده مغذی ضروری برای سگ ها محسوب می شود. مقادیر کم مس برای تولید انرژی، دفاع آنتی اکسیدانی و بسیاری دیگر از فرایند های زیستی لازم می باشد. سگ ها از طریق آب و غذای خود مقادیر مورد نیاز مس را دریافت می کنند. مس در روده باریک جذب شده و وارد جریان خون می شود، سپس وارد کبد شده و در آنجا ذخیره می شود تا در مواقع لازم، مصرف شود. مقداری از مس هم که در روده باریک جذب نشده، از طریق مدفوع دفع می گردد.
با اینکه مقادیر کم مس برای سگ ها لازم و مفید است، اما مقادیر بیش از حد آن می تواند باعث بیماری شود.
هپاتوپاتی مرتبط با مس در سگ ها چیست؟
هپاتیت مرتبط با مس یک بیماری کبدی مزمن در سگ ها می باشد که در اثر تجمع بیش از حد مس در کبد به وجود می آید و علت آن می تواند یک نقص ژنتیکی در متابولیسم مس، در برخی از نژاد ها باشد. گاهی هم در اثر مصرف بیش از حد مس از طریق غذا و یا به طور ثانویه و بعد از سایر بیماری های کبدی این عارضه اتفاق می افتد.
تجمع بیش از حد مس در کبد منجر به التهاب کبد (هپاتیت) و در نهایت فیبروز و سیروز کبدی می شود و عملکرد کبد را مختل می کند.
چه نژاد هایی به طور ژنتیکی مستعد تجمع بیش از حد مس در کبد می باشند؟
- بدلینگتون تریر
- وست هایلند وایت تریر
- اسکای تریر
- کاکر اسپانیل آمریکایی
- لابرادور رتریور
- دوبرمن پینچر
- کیش هاوند
بیماری تجمع بیش از حد مس در کبد چه علائمی دارد؟
این بیماری در سگ ها علائم بالینی اختصاصی و مشخصی ندارد و حتی در موارد تحت بالینی ممکن است سگ کاملا سالم به نظر برسد اما در آزمایش خون بیماری کبدی و مقادیر زیاد مس تشخیص داده شود. اما در موارد حاد و شدید تر بیماری که عملکرد کبد مختل می شود، می توان علائم کلی بیماری های کبدی را مشاهده کرد:
- بی حالی
- بی اشتهایی
- زردی
- استفراغ
- ادرار پررنگ
- عطش
- درد شکمی
- افزایش ادرار
- انسفالوپاتی کبدی
- کم خونی
گاهی نیز در اثر آزاد شدن ناگهانی مقادیر زیاد مس ذخیره شده، گلبول های قرمز خون از بین می روند و منجر به کم خونی مرتبط با مس می شود.
چگونه می توان هپاتوپاتی مرتبط با مس در سگ ها را تشخیص داد؟
معمولا دامپزشک می تواند با گرفتن تاریخچه بیمار و معاینه فیزیکی در کنار آزمایش خون و اندازه گیری فاکتور های کبدی، شمارش کلی سلول های خونی، آزمایش ادرار، رادیوگرافی و سونوگرافی به تشخیص برسد.
چگونه می توان هپاتوپاتی مرتبط با مس در سگ ها را درمان کرد؟
برای درمان این عارضه در سگ ها، باید رژیم غذایی آنها را به رژیم های خاص حاوی مقادیر کمتر مس تغییر داد تا تجمع مس در کبد کمتر شود. هم چنین می توان از ترکیبات شلاته کننده مس استفاده نمود. این ترکیبات به مس اضافی کبد متصل شده و آنها را از طریق ادرار دفع می کنند. روی هم می تواند جذب مس در روده را کاهش بدهد اما نباید زیاد استفاده شود وگرنه خودش باعث مسمومیت می شود.
هم چنین برای بهبود وضعیت و عملکرد کبد در طی این بیماری و کاهش التهاب و جلوگیری از فیبروز و سیروز کبدی می توان از محصول کاملا گیاهی هپامارین استفاده نمود. این محصول حاوی عصاره گیاه خارمریم (سیلیمارین) می باشد. هپامارین از طریق خاصیت ضد توکسینی، ضد التهابی و آنتی اکسیدانی موجود در سیلیمارین، کبد را از آسیب ناشی از سموم، توکسین ها، ترکیبات شیمیایی و رادیکال های آزاد محافظت می کند و در درمان انواع بیماری های کبدی نقش موثری دارد. هم چنین به بازسازی بافت کبد کمک کرده و از فیبروز و سیروز کبدی پیشگیری می کند.
