سگ‌ها حیوانات وفادار و دوست‌داشتنی هستند، اما گاهی ممکن است رفتار تهاجمی از خود نشان دهند و حتی گاز بگیرند. خطر گاز گرفتگی توسط سگ هار متاسفانه وجود دارد و سالانه حدود ۵۹ هزار نفر در جهان بر اثر بیماری هاری جان خود را از دست می‌دهند که بیشترین موارد در آسیا و آفریقا رخ می‌دهد. در این مطلب، به علل گاز گرفتن سگ، راه‌های پیشگیری و اقدامات درمانی بعد از گاز گرفتگی می‌پردازیم.
مهم است که بعد از گاز گرفتگی اقدامات ضروری مثل شستن زخم و ضدعفونی انجام شود. در صورت عمیق بودن زخم لازم است به پزشک مراجعه شود و در صورت نیاز واکسن های ضروری مثل واکسن هاری سگ و کزاز را تجویزمی شود. گاز گرفتن سگ می تواند علت های مختلفی مثل ترس و استرس داشته باشد. سگ های خانگی در حمل و نقل و مراجعه به دامپزشک برای دریافت دارو و واکسن، از خود مقاومت نشان داده و ممکن است حتی به دامپزشک آسیب زده و زخم ایجاد کنند. بنابراین استفاده از یک قطره آرامبخش مثل نوروکالم بدون عوارض جانبی برای حیوان، می تواند این روند را آسان تر نماید.
برای اطلاعات بیشتر در مورد داروی گیاهی آرامبخش سگ کلیک کنید.
برای خرید داروی ضد استرس سگ نوروکالم اینجا را کلیک کنید.
علت گاز گرفتن سگ
گاز گرفتن سگ همیشه از روی خشم نیست. در بسیاری از موارد، این واکنش ناشی از ترس، درد یا احساس خطر است. برخی از مهم‌ترین دلایل گاز گرفتن سگ عبارتند از:
- ترس و اضطراب: سگ‌هایی که در محیط‌های پرتنش بزرگ شده‌اند یا تجربه بدی از رفتار انسان‌ها دارند، ممکن است از ترس گاز بگیرند.
- درد یا بیماری: اگر سگ بیمار باشد یا درد داشته باشد، حتی مالک خود را هم ممکن است گاز بگیرد.
- حفاظت از قلمرو: برخی نژادها به طور غریزی از خانه و صاحب خود دفاع می‌کنند و در برابر غریبه‌ها واکنش نشان می‌دهند.
- بازیگوشی: توله سگ‌ها معمولاً در حین بازی گاز می‌گیرند، اما اگر این رفتار اصلاح نشود، در بزرگسالی تبدیل به عادت می شود.
پیشگیری
- برای جلوگیری از گاز گرفتگی توسط سگ خانگی لازم است که اول علت این رفتار را تشخیص دهید. آیا سگ شما ترسیده است یا این عکس العمل به خاطر تربیت غلط است.
- همچنین می توانید از یک مربی سگ کمک بگیرید. یک مربی خوب می تواند آموزش سگ را به نحوی انجام دهد که او را از گاز گرفتن بازدارد.
- اگر سگ شما سابقه ی گاز گرفتن دارد، در پارک یا خیابان ها از پوزه بند استفاده کنید.
- گاز گرفتن سگ مسئله‌ای است که می‌توان با آگاهی و آموزش از آن پیشگیری کرد. اگر سگ خانگی دارید، اجتماعی کردن و تربیت صحیح او را جدی بگیرید. در صورت مواجهه با سگ‌های مهاجم، خونسردی خود را حفظ کنید و از حرکات ناگهانی بپرهیزید. در نهایت، اگر گاز گرفتگی اتفاق افتاد، اقدامات درمانی را به موقع انجام دهید تا از عوارض بعدی جلوگیری شود.
- به یاد داشته باشید به سگ غریبه نزدیک نشوید و هرگز بدون اجازه صاحبش به سگ دست نزنید. دویدن یا فریاد زدن ممکن است سگ را تحریک کند، پس سعی کنید آرامش خود را حفظ کنید.
- به علائم هشدار دهنده توجه کنید، اگر سگ غرغر می‌کند، گوش‌هایش را به عقب می‌برد یا موهای پشتش سیخ شده، به آرامی فاصله بگیرید.
بعد از گاز گرفتگی سگ چه کنیم؟
- کنترل خونریزی
- اگر زخم عمیق است و خونریزی دارد، با یک پارچه تمیز یا گاز استریل فشار ملایمی وارد کنید تا خون بند بیاید.
- شست‌وشوی فوری زخم
- حداقل ۱۰ تا ۱۵ دقیقه محل گازگرفتگی را با آب روان و ترجیحا محلول نمکی ایزوتونیک (سرم شستشو) بشویید تا باکتری‌ها و ویروس‌های احتمالی (مثل هاری) کاهش یابند. بهتر است محلول با فشار روی زخم ریخته شود و برای این منظور از سرسوزن ۱۸ یا ۱۹ استفاده نمایید و با حداقل حجم ۲۰۰ میلی لیتر از این محلول، موضع را بخوبی شستشو دهید.
- ضدعفونی با الکل
- بعد از شست‌وشو، زخم را با الکل ۷۰% ضدعفونی کنید تا خطر عفونت کم شود.
- پانسمان خشک و تمیز
- اگر زخم باز است، آن را با گاز استریل بپوشانید تا از ورود میکروب‌ها جلوگیری شود.
- مراجعه فوری به پزشک یا مرکز درمانی
- حتی اگر زخم کوچک به نظر برسد، برای بررسی نیاز به واکسن کزاز یا هاری به پزشک مراجعه کنید.
- دریافت واکسن هاری (در صورت نیاز)
- اگر سگ واکسن هاری نداشته یا وضعیتش نامشخص است، پزشک ممکن است واکسن هاری و ایمونوگلوبولین تجویز کند.
- پیگیری وضعیت سگ مهاجم
- اگر صاحب سگ مشخص است، از واکسینه بودن آن مطمئن شوید. در صورت گازگرفتگی توسط سگ ولگرد، حتماً به مراکز کنترل حیوانات اطلاع دهید.
- مصرف آنتی‌بیوتیک (در صورت تجویز پزشک)
- برخی گازگرفتگی‌ها نیاز به آنتی‌بیوتیک دارند تا از عفونت‌های باکتریایی جلوگیری شود.
- مراقبت از زخم تا بهبودی کامل
- تا چند روز زخم را خشک نگه دارید و در صورت قرمزی، چرک یا تب، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
- بعد از این اتفاق، رفتارهای ایمن با سگ‌ها را یاد بگیرید و به کودکان نیز آموزش دهید تا از تکرار آن جلوگیری شود.
گاز گرفتن سطحی سگ خانگی
گاز گرفتگی سگ، حتی اگر سطحی و کم‌خون باشد، ممکن است خطراتی جدی به همراه داشته باشد که نباید نادیده گرفته شود. برخی از مهم‌ترین خطرات آن عبارتند از خطر هاری ،عفونت های باکتریایی، کزاز و واکنش آلرژیک در بعضی افراد.
دهان سگ حاوی باکتری‌های مختلفی مانند استافیلوکوک، استرپتوکوک و پاستورلا است که می‌توانند باعث عفونت موضعی یا حتی گسترش به بافت‌های عمقی شوند.
رفع سریع جای گاز گرفتگی سگ
پس از انجام مراحل ذکر شده در بالا در مورد شستشو و ضدعفونی، زخم را با باند استریل بپوشانید و روزانه چند بار آن را تعویض کنید.
برای جلوگیری از عفونت، علائمی مانند قرمزی، تورم، درد شدید یا ترشح را زیر نظر بگیرید و در صورت مشاهده، فوراً به پزشک مراجعه کنید. در صورتیکه حیوان شما توسط سگ دیگری گاز گرفته شد نیز حتما به دامپزشک مراجعه کنید تا واکسن ها و درمان های لازم انجام بشود. برای بهبود جای زخم ایجاد شده روی بدن حیوانات می توان از اسپری ترمیم کننده زخم ساناورا استفاده کرد.
برای اطلاعات بیشتر راجع به اسپری زخم های پوستی ساناورا کلیک کنید
برای خرید اسپری بهبود زخم های بدن ساناورا کلیک کنید
واکسن هاری
سوالی که برای بسیاری پیش می‌آید این است که آیا گاز گرفتن توسط سگ خانگی، آن هم سگی که واکسن‌های خود را به‌طور کامل دریافت کرده، نیاز به تزریق واکسن دارد یا خیر. واقعیت این است که حتی اگر سگ خانگی واکسینه شده باشد، باز هم در صورت گاز گرفتن، بررسی پزشکی ضروری است. واکسن هاری به‌طور معمول بسیار مؤثر است، اما هیچ واکسنی ۱۰۰٪ تضمینی نیست و همچنین امکان انتقال باکتری‌های دیگر از طریق گاز گرفتگی وجود دارد.
عوارض گاز گرفتن سگ خانگی
حتی سگ‌های خانگی واکسینه‌شده نیز می‌توانند باکتری‌هایی مانند استافیلوکوک، پاستورلا و کاپنوسیتوفاگا را از طریق گازگرفتگی منتقل کنند. این باکتری‌ها ممکن است باعث عفونت‌های پوستی، التهاب مفاصل، یا در موارد نادر، مننژیت شوند. افرادی با سیستم ایمنی ضعیف، مانند بیماران دیابتی یا مبتلا به سرطان، در معرض خطر بیشتری قرار دارند. همچنین، گازگرفتگی می‌تواند منجر به آسیب‌های بافتی، عصبی یا عضلانی شود.
عوارض گاز گرفتن سگ هار
گاز گرفتن توسط سگ هار بسیار خطرناک است، زیرا ویروس هاری از طریق بزاق آلوده منتقل می‌شود. این ویروس به سیستم عصبی حمله کرده و در صورت عدم درمان، می‌تواند منجر به مرگ شود. علائم اولیه شامل تب، سردرد و بی‌قراری است که به‌تدریج به تشنج، فلج و کما پیشرفت می‌کند. در صورت گازگرفتگی توسط سگ مشکوک به هاری، بلافاصله باید زخم را شست‌وشو داده و به مراکز درمانی مراجعه کرد تا واکسیناسیون ضد هاری انجام شود.
