کیسه های مقعدی، کیسه های کوچکی به اندازه انگور هستند که به لحاظ آناتومیکی در طرفین مقعد در محدوده تقریبی ساعت ۴ و ۸ قرار گرفته اند. دیواره های کیسه دارای تعداد زیادی سلول ترشح کننده چربی (غدد سباسه) هستند که ترشحاتی موم مانند به رنگ زرد تا قهوه ای با بوی زننده در هر دو جنس (نر و ماده) ترشح می کنند که گاهی هنگام دفع مدفوع خارج می شود. البته قابل ذکر است که ترس نیز سبب انقباض عضلات طرفین غدد و خروج ترشحات می شود.
در سگ های آزاد به دلیل فعالیت و تحرک زیاد این کیسه ها معمولا خود به خود تخلیه می شوند اما در سگ های آپارتمانی خصوصا نژاد کوچک که تحرک کمتری دارند این اتفاق رخ نمی دهد و تخلیه این ترشحات نیاز به کمک دارد از این رو توصیه می شود با مراجعه به کلینیک های دامپزشکی در فواصل زمانی منظم با توجه به شرایط حیوان از دامپزشک کمک گرفته شود زیرا بیماری های مربوط به کیسه مقعدی در سگ ها نسبتا شایع است. در صورتی که به هر علت ترشحات این کیسه ها تخلیه نشوند، ترشحات غلیظ می شوند و کیسه ها دچار التهاب و عفونت می شوند که شرایط دردناکی برای سگ ایجاد می کند.
از آنجایی که غدد مقعدی محیطی ایده آل برای رشد باکتری ها هستند، احتمال تشکیل آبسه های عفونی افزایش می یابد. در شرایط معمول، با خارج شدن ترشحات باکتری ها نیز دفع می شوند اما در شرایطی که این مواد تخلیه نشوند عفونی می گردند و تشکیل آبسه می دهند که با مشاهده خروج مدفوع خونی به وجود آبسه ها پی می بریم.
آبسه ها معمولا به صورت برآمدگی های متورم قرمز و گرم در اطراف مقعد ظاهر می شوند و در صورت ترکیدن آنها، مقداری چرک زرد یا خونی خارج می شود. در صورت عدم درمان، عفونت می تواند به سرعت گسترش یابد و باعث آسیب شدید به مقعد و راست روده (رکتوم) شود.
سگ‌های دارای اضافه وزن معمولاً دچار مشکلات مزمن کیسه مقعدی می‌شوند زیرا کیسه‌های مقعدی آنها به خوبی تخلیه نمی‌شود. درماتیت پوستی مزمن (آلرژی های پوستی)، فیبر غذایی ناکافی، اسهال یا یبوست مزمن یا بیماری های گوارشی مانند حساسیت غذایی و بیماری التهابی به عنوان عوامل موثر در ایجاد بیماری کیسه مقعدی مطرح شده است.
علائم مشکلات غدد مقعدی در سگ ها:
اولین علامت وجود این مشکل، اغلب تکان خوردن یا کشیدن قسمت عقب بدن در امتداد زمین است.
لیسیدن یا خارش بیش از حد ناحیه مقعد(حتی گاهی با گاز گرفتن سعی می کند از فشار ناحیه بکاهد)
زور زدن یا مشکل در اجابت مزاج (دفع مدفوع)
خون یا چرک در مدفوع یا نزدیک راست روده (در صورت شدت گرفتن علائم و پاره شدن کیسه مقعدی)
درمان :
مرحله اول درمان فشار آوردن به آبسه ها و تخلیه ترشحات است. اما اگر کیسه ها دچار عفونت حاد شده باشند و آسیب شدید باشد درمان با خارج کردن کیسه ها حاصل می شود. که به دلیل دردناک بودن این عمل همراه با بی حسی موضعی و در مواردی با بیهوشی و دارو های آرامبخش انجام می گیرد.
انتی بیوتیک نیز در صورت نیاز با توجه به صلاح دید دامپزشک بصورت خوراکی یا تزریفی تجویز می شود. مشکلات کیسه مقعدی در همه سگ ها صرف نظر از سن و اندازه به یک میزان شایع است. اگر نگران ابتلای سگ خود به این مشکل هستید سریعا با دامپزشک خود مشورت کنید.
