کمپلکس تنفسی گربه ها بیشتر در گربه هایی که به صورت دسته جمعی و با تعداد بالا زندگی میکنند؛ دیده میشود و بنابراین بروز این بیماری در گربه های خانگی که به تنهایی زندگی میکنند بعید به نظر میرسد.
عوامل ایجادکننده بیماری کمپلکس تنفسی گربه ها
دو ویروس مهمی که عامل بیماری کمپلکس تنفسی گربه ها هستند عبارتند از:
- هرپس ویروس
و
- کلسی ویروس
اما سایر عوامل در بروز این بیماری نقش دارند:
- رئوویروس گربه سانان
- ویروس آبله گاوی
- کلامیدیا پسیتاسی
- بوردتلا برونشی سپتیکا
- مایکوپلاسما
کلسی ویروس
این ویروس عامل اصلی بیماری کمپلکس تنفسی گربه ها و از دسته ویروس های RNAدار تک رشته ای است. این ویروس از هرپس ویروس مقاوم تر است و در محیط بیرون _به ویژه در رطوبت بالا_بیش از یک هفته زنده میماند. با این حال هم کلسی ویروس و هم هرپس ویروس با وایتکس رقیق شده از بین میروند.
علائم اختصاصی ای که کلسی ویروس به وجود می آورد عبارت است از:
- التهاب مخاط دهان (استوماتیت)
- التهاب لثه (ژینژیویت)
- التهاب و زخم های زبانی
- رینیت
- سینوزیت
- هیپرکراتوز بالشتک های کف دست و پا
و
- عوارض قلبی-عروقی
هرپس ویروس
این ویروس دومین ویروس مهم ایجاد کننده بیماری کمپلکس تنفسی گربه ها و از دسته ویروس های DNAدار دو رشته ای است. این ویروس در محیط بیرون شکننده و بسیار حساس است و با اغلب شوینده های معمول از بین میرود. هرپس ویروس تیپ۱ (FHV-1) عامل بروز رینوتراکئیت در گربه است.
- بیش از ۹۰ درصد موارد ابتلا به بیماری کمپلکس تنفسی گربه ها مربوط به کلسی ویروس و هرپس ویروس است.
ویروس آبله گاوی
معمولاً پستانداران کوچک وحشی که توسط گربه ها شکار میشوند عامل اصلی انقال این ویروس به گربه ها هستند. این ویروس باعث ضایعات جلدی و عوارض چشمی-تنفسی میشود.
رئوویروس
اگرچه این ویروس به صورت تجربی باعث کونژکتیویت و علایم تنفسی میشود اما چندان در بروز بیماری کمپلکس تنفسی گربه ها اهمیتی ندارد.
کلامیدیا پسیتاسی فلیس
این باکتری در ایجاد بیماری های تنفسی، آرتریت و کونژکتیویت نقش دارد و میتواند تا چند روز در دمای محیط درون ترشحات ملتحمله باقی بماند. برای پاکسازی محیط از این باکتری، از ترکیبات حاوی آمونیوم با رقت یک در هزار استفاده میشود.
بوردتلا برونشی سپتیکا
این باکتری از پاتوژن های تنفسی سگ، گربه، خوک و جوندگان به حساب می آید و در بسیاری آلودگی های ثانویه یافت میشود و احتمال میرود از عوامل اولیه نیز باشد.
مایکوپلاسما فلیس
این باکتری از گربه های سالم نیز جدا شده و احتمالا تنها به صورت ثانویه در بروز بیماری کمپلکس تنفسی گربه ها نقش دارد.
از کجا بفهمیم گربه به بیماری کمپلکس تنفسی مبتلا شده است؟
معمولاً صاحبین گربه ها از روی علائم بالینی متوجه بروز این بیماری میشوند.
بعد از یک دوره ی یک هفته ای از زمان مواجهه گربه با ویروس و پس از بی حالی، بی اشتهایی، تب، ضعف و ریزش ترشحات شفاف از چشم و بینی؛ بیماری کمپلکس تنفسی گربه ها با علائم بالینی مربوط به چشم، بینی و دهان پیش میرود و خود را نشان میدهد. این علائم عبارتند از:
- سرفه
- عطسه
- تغییر صدا
- التهاب ملتحمه
- ریزش اشک
- تورم غدد لنفی ناحیه
- ترشح زیاد بزاق
- احتقان بینی
- زخم‌های دهانی
- تب
- بلفارواسپاسم (جمع شدن پلک)
- به هم چسبیدن چشم ها با ترشحات چرکی
- دیسترس تنفسی
و
- ذات الریه (پنومونی)
-
گربه ها میتوانند با علل مختلفی عطسه و سرفه کنند اما اگر این علائم بیش از ۴۸ ساعت طول بکشد احتمالا علت آن بیماری کمپلکس تنفسی گربه ها است.
-
در موارد خفیف این علائم طی ۱۰ روز برطرف میشود اما در موارد شدید یا زمانی که سن بیمار خیلی کم یا خیلی زیاد باشد علائم تا ۶ ماه یا بیشتر ادامه خواهند داشت.
راه های انتقال بیماری کمپلکس تنفسی گربه ها
انتقال بیماری کمپلکس تنفسی گربه ها به دو صورت مستقیم و غیر مستقیم اتفاق می افتد. در روش مستقیم انتقال از گربه به گربه و از طریق ترشحات آلوده چشم، دهان و بینی است:
- انتقال مستقیم از گربه با آلودگی حاد به گربه سالم
- انتقال مستقیم از گربه ی بهبود یافته اما حامل به گربه سالم
- کلامیدیا عمدتا از طریق ترشحات ملتحمه و گاهی هم از طریق ترشحات بینی، واژن و مدفوع منتقل میشود.
از آن جا که ماندگاری عوامل در محیط اندک و انتقال با ذرات تنفسی موجود در هوا بردی ۱ تا ۲ متری دارند؛ روش انتقال غیرمستقیم تنها در مواردی که شما بیش از ۵ گربه در محیط کوچک و محدود نگه دارید، مطرح است.
- خوشبختانه دو ویروسی که عامل اصلی بروز بیماری کمپلکس تنفسی گربه ها هستند، انتقال رحمی ندارند.
تشخیص قطعی بیماری کمپلکس تنفسی گربه
- تشخیص اولیه توسط دامپزشک و با اظهارات صاحبین گربه ها و شکایت از عطسه و سایر علائم تنفسی صورت میگیرد.
- بررسی سلولی ملتحمه توسط کلینیکال پاتولوژیست به منظور شناسایی کلامیدیا و مایکوپلاسماها ارزشمند است.
- به هر حال تشخیص قطعی بر اساس جداسازی و شناسایی عامل بیماری زا صورت میگیرد. برای این کار نمونه برداری توسط کلینیکال پاتولوژیست صورت میگیرد.
- تشخیص هرپس ویروس کمی سخت است چرا که این ویروس قادر است به صورت نهفته درآید و از سیستم ایمنی بدن نیز فرار میکند.
پیشگیری از بیماری کمپلکس تنفسی گربه
برای پیشگیری از بروز بیماری کمپلکس تنفسی گربه چند نکته ی ساده وجود دارد که باید رعایت کنید:
- بیش از ۵ گربه به ازای هر ۱۰۰ متر نگه داری نکنید
- اجازه ندهید گربه ی خانگی شما به بیرون از خانه راه داشته باشد
- اجازه ندهید گربه های غریبه وارد فضای خانه شوند
- گربه ی جدید را بدون واکسیناسیون کامل به خانه نیاورید
- تمام گربه ها را واکسینه کنید
- ظروف و محیط زندگی گربه ها را هر از گاهی با وایتکس رقیق شده پاک کنید.
واکسیناسیون میتواند شدت بیماری، میزان ابتلا، شیوع و مرگ و میر را کاهش دهد اما جلوی عفونت را نمیگیرد. گاهی علی رغم واکسیناسیون، بیماری شدید رخ میدهد و در مواردی بسیار نادر حیوان دچار عوارض جانبی میشود.
درمان بیماری کمپلکس تنفسی گربه
درمان بیماری کمپلکس تنفسی گربه بر دو پایه استوار است:
- درمان حمایتی
- آنتی بیوتیک تراپی برای عفونت باکتریایی ثانویه
درمان تا حد زیادی حمایتی و علامتی است، اما تتراسایکلین و فلوروکینولون ها در برابر مایکوپلاسما و کلامیدیاها موثرترین درمان موجود هستند. باید ترشحات بینی و چشم مرتباً برداشته شوند. احتمالا دامپزشک یکسری قطره بینی نیز برای گربه ی شما تجویز میکند.
اگر گربه دچار زخم قرنیه شده باشد باید پمادهای ضد ویروسی موضعی استفاده شود. اگر تنگی نفس شدید باشد، ممکن است حیوان نیاز به اکسیژن مکمل یا داروهای برونکودیلیتور داشته باشد.
ایمونواکینامول داروی بهبود سی.ستم تنفسی کاملاً طبیعی است که میتواند با خاصیت برونکودیلیتوری، آنتی باکتریال و ضد ویروسی هم با عوامل ایجاد بیماری و هم با مشکلات تنفسی مقابله کند.
برای اطلاعات بیشتر داروی ایمونواکینامول اینجا کلیک کنید.
برای خرید داروی ایمونواکینامول اینجا کلیک کنید.
متاسفانه وضعیت این بیماری در زمانی که ایمنی تحت تاثیر استرس ساپرس شده است رو به وخامت میرود. توصیه میشود عامل استرس زا حذف شود و برای ارتقاء ایمنی حیوان از ایمونوپروپوفیت استفاده شود.
برای اطلاعات بیشتر داروی ایمونوپروپوفیت اینجا کلیک کنید.
برای خرید داروی ایمونوپروپوفیت اینجا کلیک کنید.
آیا گربه ی مبتلا به بیماری کمپلکس تنفسی گربه زنده میماند؟
پاسخ این سوال به سن حیوان شما و وضعیت ایمنی وی بستگی دارد. در صورتی که حیوان واکسینه شده باشد و در سنین حساس نباشد احتمال بهبود او بسیار زیاد است.
