همزمان با فصل شیوع تب برفکی

بیماری دهان و پا (Foot and Mouth Disease) یا تب برفکی

بیماری دهان و پا، FMD یا همان تب برفکی یکی از بیماری های ویروسی دام و مهم از نظر اقتصادی در سطح جهان است. این ویروس گاو، گوسفند، خوک و گونه‌های زوج‌سم دیگر را درگیر می کند. این عفونت باعث زخم و تاول در درون و اطراف دهان و پا می شود و باعث می شود حیوان به غذا خوردن و حرکت بی رغبت شود.

این بیماری قابلیت انتقال بسیار بالایی دارد و توسط Aphthovirus، یکی از اعضای خانوادۀ Picornaviridae ایجاد می شود. این ویروس ۷ سویۀ مختلف دارد. A، O، C، Asia1 و SAT (مناطق جنوبی آفریقا) ۱، ۲، و ۳.

این بیماری میان حیوانات زوج سم از دستۀ Artiodactyla شایع است. این ویروس بیش از هفتاد گونه از این دست از جمله بوفالو آفریقایی، گاومیش، زرافه، شتر، و برخی از گونه های گوزن و بز کوهی را مبتلا می کند.

تشخیص ویروس تب برفکی

تایید وجود ویروس مستلزم تحلیل آزمایشگاهی، از جمله RT-PCR بوده و تعیین سویۀ آن نیز با آنتی ژن ELISA انجام می شود.

شیوع FMD

از انواع سویه های FMD شیوع یافته در سطح جهان، حدود ۷۰% از آنها مربوط به سویه O FMDV است. ۶ سویه از ۷ سویه موجود در آفریقا (O, A, C, SAT-1, SAT-2, SAT-3)، ۴ سویه در آسیا (O, A, C, Asia-1)، و ۳ سویه در آمریکا (O, A, C) شیوع دارند. آمریکای شمالی و مرکزی، استرالیا، نیوزلند، گرینلند، ایسلند و اروپا در حال حاضر از این بیماری در امان اند. از سال ۲۰۰۴ نیز هیچ مورد ابتلایی به سویه C FMDV در هیچ کجا گزارش نشده و احتمالا این سویه در خارج از آزمایشگاه ریشه‌کن شده است.

وضعیت حاضر FMD در سطح جهان، مناطق جغرافیایی‌ای که این بیماری در طی سال ها در آنها شیوع بیشتری داشته را نشان می دهد. بیشتر آنها شامل کشورهای با وضعیت اقتصادی مشکل دار هستند که از خدمات دامپزشکی مناسب و منابع کافی برای کنترل یا ریشه‌کن نمودن FMD محروم اند.

علائم بیماری تب برفکی

علائم بالینی در دام ها شامل تب ۴۰ درجه، زخم و تاول بر روی زبان، سق دهان، سکوی دندانی، لثه ها، پوزه، شکاف میان سم ها و پستان ها در گاوهای شیرده می باشد.

قسمت اصلی ظهور و گسترش این ویروس در بدن حیوان، موکوس حلق است. ویروس ممکن است از طریق زخم و تاول های پوستی و همچنین دستگاه گوارش نیز وارد بدن شود. با درگیر شدن سیستم لنفاوی، ویروس شروع به گسترش و تقسیم در سطح مخاط دهان، پوزه، پستان ها، پا و مناطق آسیب دیدۀ پوست می کند.

تاول ها بعد از حدود ۴۸ ساعت شکل گرفته و می ترکند. بیش از ۵۰% دام هایی که از این بیماری بهبود می یابند و همچنین آنهایی که پس از واکسیناسیون در معرض ویروس قرار گرفته و انتقال دهندۀ آن شده اند، همچنان مقادیر کمی از ویروس در ناحیۀ حلق خود دارند.

بهبود هرچه سریعتر زخم های دهان حیوان به برگشت اشتها و مصرف خوراک طبیعی کمک کرده و از آسیب بیشتر و افت تولید ناشی از آن جلوگیری می کند. ماریمند ۵ یک اسپری ترمیم کننده زخم های دهانی و حلقی در انواع دام می باشد. این محصول طبیعی بوده و متشکل از اجزا موثره گیاهانی مانند همیشه بهار، شیرین بیان و ترکیب طبیعی پروپولیس می باشد. این ترکیبات به تسریع روند بهبودی زخم ها و ضایعات دهانی و حلقی ناشی از تب برفکی کمک کرده و سبب کاهش التهاب در محل زخم و تسریع روند بهبودی آن می شود.

جهت اطلاعات بیشتر اسپری ترمیم زخم دهانی ماریمند ۵ اینجا را کلیک کنید.

حیواناتی که شدیدا درگیر شده باشند، ممکن است مقادیر زیاد بزاق کف‌مانند داشته باشند، پایشان را به زمین بکوبند، و ترجیح دهند بر روی زمین بنشینند. تاول و زخم های دهانی می توانند به هم پیوسته و باعث خوردگی و آسیب شوند؛  این زخم ها ظرف حدود ۱۱ روز تقریبا رفع می شوند. تاول های پا دیرتر بهبود می یابند و در معرض عفونت باکتریایی هستند که می تواند منجر به لنگش مزمن حیوان شود. ورم پستان ناشی از عفونت ثانویه باکتریایی بسیار شایع است که می تواند باعث اشکال در شیردوشی شود.

استفاده از اسپری طبیعی ساناورا می تواند در سرعت بخشیدن به بهبودی زخم های دست، پا و پستان حیوان کمک کند و با ضدعفونی کردن محل زخم از عفونت های ثانویه در این نواحی جلوگیری کند.

جهت اطلاعات بیشتر اسپری ترمیم زخم ساناورا اینجا را کلیک کنید.

پس از ظهور بیماری، دام به سرعت تحت تاثیر قرار گرفته و شیردهی کاهش می یابد، که این وضعیت می تواند به صورت مزمن باقی بماند. گوساله های کم‌سن در صورت ابتلا به بیماری ممکن است بدون هیچ علامتی، به دلیل آسیب به عضلۀ قلب تلف شوند.

انتقال ویروس FMD

انتقال ویروس تب برفکی از طریق ارتباط با حیوانت آلوده و یا ترشحات آنها منتقل می شود. این ویروس همچنین ممکن است از طریق دستگاه تنفسی و هوا، و همچنین از طریق شیر و مایع منی انتقال یابد.

کنترل بیماری

این بیماری، هنوز درمان اثربخشی ندارد و عمدۀ اقدامات شامل پیشگیری از طریق تقویت سیستم ایمنی، واکسیناسیون، رعایت بهداشت و کنترل محیط و معاینه و جداسازی زودهنگام حیوان بیمار در صورت مشاهده، و یا در نهایت معدوم سازی می باشد. ایمونوپروپوفیت داروی کاملا طبیعی تقویت کننده سیستم ایمنی می باشد. ایمونوپروپوفیت حاوی عصاره های سرخارگل (اکیناسه)، شیرین بیان و پروپولیس بوده که سبب تقویت سیستم ایمنی و پیشگیری از عفونت های ویروسی، باکتریایی و … می شود. این دارو از دفع (شدینگ) ویروس جلوگیری کرده در نتیجه مانع از انتشار آن در سطح گله می شود. 

از طرفی مصرف داروی ایمونوپروپوفیت می تواند سبب بهبود پاسخ های سیستم ایمنی نسبت به واکسیناسیون و درنتیجه افزایش اثربخشی واکسن ها شود.

جهت اطلاعات بیشتر داروی تقویت سیستم ایمنی ایمونوپروپوفیت اینجا را کلیک کنید.

در کشورهای مصون از FMD معمولا حیوانات مبتلا و یا در معرض خطر بالای ابتلا، در صورت مشاهده و تشخیص معدوم می شوند. با این حال، نگرانی ها از بابت معدوم سازی انبوه و زیان اقتصادی قابل توجه آن، باعث شده پژوهشگران این حوزه در صدد کشف واکسن های قوی و موثرتر به منظور پیشگیری و مقابله با بیماری برآیند.