هاری سگ: علائم، پیشگیری و درمان آن

هاری سگ

هاری یکی از مخرب ترین و خطرناک ترین بیماری های ویروسی است که پستانداران از جمله سگ و انسان را بیمار می کند. این یک بیماری کشنده است که در اثر عفونت با ویروس هاری ایجاد می شود. ویروس هاری در سراسر جهان از جمله ایران، آمریکای شمالی، آمریکای مرکزی و جنوبی، آسیا، آفریقا، خاورمیانه و برخی از مناطق اروپا یافت می شود.

دروه ی نهفتگی یا دوره کمون بیماری به زمانی که طول می کشد تا علائم بیماری خود را نشان دهند،گفته می شود. دوره ی نهفتگی هاری در سگ ها معمولا ۲ تا ۴ هفته از ابتلا به بیماری است. هر چه محل گاز گرفتن سگ به مغز و نخاع نزدیکتری باشد ویروس سریعتر به بافت عصبی می رسد و علائم بالینی زودتر خود را نشان می دهند. شدت نیش و مقدار ویروس وارد شده توسط گاز گرفتن نیز در سرعت ایجاد علائم نقش دارند.

هاری یک مشکل جدی بهداشت عمومی در بیش از ۱۵۰ کشور و منطقه، عمدتا در آسیا و آفریقا است. این یک بیماری استوایی ویروسی، مشترک بین انسان و دام است که نادیده گرفته شده است. سالانه باعث مرگ ده ها هزار نفر می شود که ۴۰ درصد آنها کودکان زیر ۱۵ سال هستند. نیش و خراش سگ مبتلا باعث هاری انسان می شود و می توان از طریق واکسیناسیون سگ و پیشگیری از گاز گرفتگی از آن جلوگیری کرد.

هنگامی که ویروس سیستم عصبی مرکزی را آلوده می کند و علائم بالینی ظاهر می شود، هاری در ۱۰۰٪ موارد کشنده است.

هنگامی که ویروس سیستم عصبی مرکزی را آلوده می کند و علائم بالینی ظاهر می شود، هاری در ۱۰۰٪ موارد کشنده است. با این حال، مرگ و میر ناشی از هاری با پیشگیری فوری پس از مواجهه و با جلوگیری از رسیدن ویروس به سیستم عصبی مرکزی قابل پیشگیری است. پیشگیری فوری پس از مواجهه شامل شستشوی کامل زخم، تجویز یک دوره واکسن هاری انسانی و در صورت لزوم، ایمونوگلوبولین هاری است. اگر شخصی توسط یک حیوان هار بالقوه گاز گرفته یا خراشیده شود، باید بلافاصله و همیشه به دنبال مراقبت فوری پس از مواجهه باشد.

اگر شخصی توسط یک حیوان هار بالقوه گاز گرفته یا خراشیده شود، باید بلافاصله و همیشه به دنبال مراقبت فوری پس از مواجهه باشد.

علائم هاری سگ ها

علائم اولیه هاری شامل علائم عمومی مانند تب، درد و سوزن سوزن شدن غیرعادی یا غیرقابل توضیح، گزگز، یا سوزش در محل زخم است. با حرکت ویروس به سمت سیستم عصبی مرکزی، التهاب پیشرونده و کشنده مغز و نخاع ایجاد می شود. هاری بالینی در افراد قابل مدیریت است، اما به ندرت درمان می شود و خطر نقص عصبی شدید وجود دارد.

دو شکل هاری وجود دارد:

1. هاری خشمگین منجر به بیش فعالی، رفتار تحریک پذیر، توهم، عدم هماهنگی، آب هراسی (ترس از آب) و هواهراسی (ترس از هوای تازه یا هوای تازه) می شود. مرگ پس از چند روز به دلیل ایست قلبی و تنفسی رخ می دهد.
2. هاری فلجی حدود ۲۰ درصد از کل موارد انسانی را تشکیل می دهد. این شکل از هاری نسبت به نوع خشمگین سیری طولانی‌تر دارد. عضلات به تدریج فلج می شوند و از محل زخم شروع می شوند. کما به آرامی ایجاد می شود و در نهایت مرگ رخ می دهد. شکل فلج کننده هاری اغلب به اشتباه تشخیص داده می شود.

واکسن ضدهاری سگ

هاری یک بیماری کشنده اما قابل پیشگیری است واکسیناسیون به عنوان موثرترین روش برای مقابله با این بیماری شناخته شده است. در حیوانات، واکسیناسیون گسترده سگ‌ها و سایر حیوانات مستعد، زنجیره انتقال بیماری را قطع می‌کند. در انسان‌ها، واکسیناسیون پس از مواجهه (PEP) به همراه تزریق ایمونوگلوبولین، در صورت انجام به موقع، می‌تواند از بروز بیماری جلوگیری کند.  همچنین، واکسیناسیون پیش‌گیرانه برای افرادی که در معرض خطر بالای ابتلا هستند (مانند دامپزشکان و کارکنان آزمایشگاه) توصیه می‌شود. 

• اگر در سفر هستید یا اغلب در اطراف حیواناتی هستید که ممکن است هاری داشته باشند، زدن واکسن هاری را در نظر بگیرید.
• اگر به کشوری سفر می‌کنید که در آن هاری رایج است و برای مدت طولانی در آنجا خواهید بود، از پزشک خود بپرسید که آیا باید واکسن ضد هاری دریافت کنید یا خیر. این شامل وقتی می شود که سفر به مناطق دور افتاده است که در آن مراقبت های پزشکی به سختی می توان یافت.
• اگر به عنوان دامپزشک کار می کنید یا در آزمایشگاه با ویروس هاری کار می کنید، واکسن هاری را دریافت کنید.
• تمام سگ ها و گربه های بین ۱۲ تا ۱۶ هفتگی باید واکسینه شوند. واکسیناسیون هاری سگ و گربه طبق قانون در اکثر کشورها و استان ها الزامی است.
• تعداد دفعات واکسیناسیون مجدد به قوانین ایالتی یا استانی بستگی دارد. دامپزشک شما را در مورد فواصل مناسب واکسیناسیون مجدد راهنمایی می کند و می تواند به شما در اخذ مجوزهای لازم برای حیوان خانگی کمک کند.
• واکسن ها متاسفانه عوارض جانبی و مضراتی دارند و مراقبت های قبل و بعد از واکسن ممکن است لازم باشد. واکسن هاری ممکن است باعث تحریک بیش از حد سیستم ایمنی، بی حالی و کاهش انرژی، کاهش اشتها و تبی خفیف شود.
• عوارض جانبی شدیدی از جمله واکنش هایی آلرژیکی شدید، شوک، تشنج، مشکلات عصبی و بیماری خودایمنی در موارد نادر ممکن است اتفاق یبفتند.
• واکسن می تواند در مواقع نادر باعث تحریک بی از حد سیستم ایمنی و بیماری های خود ایمنی شود.

درمان هاری

واکسیناسیون تنها راه مؤثر برای پیشگیری از این بیماری مرگبار است. اگر سگ به ویروس هاری آلوده شود، حتی قوی‌ترین سیستم ایمنی نیز نمی‌تواند جلوی پیشرفت بیماری را بگیرد. به همین دلیل، سگ‌های مشکوک به هاری قرنطینه می‌شوند، زیرا درمانی برای آن وجود ندارد. تقویت سیستم ایمنی به‌طور کلی به سلامت سگ کمک می‌کند، اما برای پیشگیری از هاری، واکسیناسیون بسیار مهم‌تر از هر اقدام دیگری است.

البته لازم به ذکر است که در مواردی استفاده نادرست یا کیفیت پایین واکسن موجب می شوند تا با وجود تزریق واکسن، باز هم هاری در سگ اتفاق بیفتد. ضعف سیستم ایمنی باعث می شود توله سگ یا سگ بالغی که واکسیناسیون انجام داده باز هم در خطر ابتلا به هاری باشد. برای تقویت سیستم ایمنی می توانید از داروی گیاهی ایمونوپروپوفیت استفاده نمایید. این داروی طبیعی باعث تقویت تولید آنتی بادی در پاسخ به واکسیناسیون هاری شده و اثربخشی واکسن را افزایش می دهد.

برای دریافت اطلاعات بیشتر راجع به محلول تقویتی ایمونوپروپوفیت کلیک کنید.
برای خرید داروی تقویت سیستم ایمنی ایمونوپروپوفیت کلیک کنید.