کلیه در سگ و گربه ها نقش های مهمی از جمله حذف مواد زائد از خون، حفظ تعادل مایعات، مواد معدنی و الکترولیت ها در بدن، حفظ آب و پروتئین ها، تنظیم فشار خون و تنظیم تولید گلبول های قرمز خون را بر عهده دارد. در بسیاری از بیماری های منجر به تلفات این نارسایی کلیه است که نهایتا مرگ حیوان را بدنبال دارد.
بیماری های کلیوی معمولا به دو نوع حاد و مزمن تقسیم می شوند. در فرم مزمن بیماری، به صورت طولانی مدت (بیش از ۲ ماه) کلیه عملکرد خود را از دست می دهد. معمولا بیماری مزمن کلیوی ماه ها یا حتی سال ها قبل از اینکه به صورت بالینی نمود پیدا کند، وجود داشته است. معمولا رخداد بیماری از سن ۵ تا ۶ سالگی به بعد بیشتر می شود و هم چنین شیوع این بیماری در گربه ها بیشتر از سگ هاست. این بیماری مراحل مختلفی دارد. در مرحله اول بیماری، آسیب کلیوی شروع شده اما هنوز ازتمی و علائم بالینی نمود پیدا نکرده اند. معمولا بیماری در این مرحله قابل تشخیص نیست. در مرحله دوم، میزان فیلتراسیون گلومرولی (GFR) تا ۲۵ % کاهش پیدا می کند و ازتمی (افزایش نیتروژن خون) رخ می دهد ولی هنوز علائم بالینی شروع نشده اند، گرچه ممکن است افزایش حجم ادرار در این مرحله مشاهده شود. مرحله سوم، زمانی اتفاق می افتد که نرخ فیلتراسیون گلومرولی (GFR) کاهش بیشتری داشته باشد، ازتمی وجود دارد و معمولا علائم بالینی بیماری های کلیوی هم دیده می شود. در مرحله چهارم نیز ازتمی شدید همراه با علائم بالینی مشاهده می گردد. برخی عواملی که موجب نارسایی مزمن کلیوی می شوند عبارتند از: مشکلات مادرزادی، اختلالات انعقادی، فشار خون بالا، آمیلوئیدوز، سرطان، کلیه های پلی کیستیک، بیماری های خود ایمنی و یا متعاقب بیماری های حاد کلیوی.
نارسایی حاد کلیوی نیز زمانی اتفاق می افتد که یک آسیب ناگهانی و شدید به کلیه وارد شده باشد. معمولا علت آن خوردن سمومی مثل ضد یخ، آنتی بیوتیک های آمینوگلیکوزیدی مانند جنتامایسین، دارو های ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAID)، کشمش و انگور و …، ایسکمی (قطع خون رسانی در اثر آمبولی و …) و عفونت هایی مثل لپتوسپیروز و بورلیوز می باشد.
معمولا اولین علائمی که در بیماری های کلیوی مشاهده می شوند آب خوردن بیش از حد (پلی دیپسی) و در نتیجه افزایش ادرار است. البته این علائم زمانی مشاهده می شوند که حداقل دو سوم نفرون ها از کار افتاده باشند. آسیب بیشتر به بافت کلیه منجر به ازتمی و در نهایت اورمی (افزایش اوره خون) می شود که در نتیجه آن بی حالی، بی اشتهایی، استفراغ، اسهال، زخم های دهانی، کاهش وزن و کم آبی اتفاق می افتند.
در ابتدای بیماری های کلیوی، به دلیل ناتوانی کلیه ها در غلیظ کردن ادرار، افزایش ادرار (پلی اوری) و پرنوشی اتفاق می افتد اما با از کار افتادن کلیه و الیگوری (کاهش تولید ادرار) و آنوری (قطع ادرار) رخ می دهد. در این حیوانات، در صورتی که حیوان به مقدار کافی هیدراته باشد، باید تولید ادرار به کمک دارو های مدر تحریک شود. برای این منظور می توان از داروی کاملا گیاهی لاوارن استفاده نمود. این محصول حاوی عصاره گیاه گزنه می باشد.
مواد موثره موجود در عصاره گزنه می توانند حجم و جریان ادرار را زیاد کنند و عفونت های ادراری را نیز درمان می کنند. به علاوه گزنه حاوی مقادیر زیاد آهن و ویتامین C می باشد و در نتیجه آنتی اکسیدانی قوی است به علاوه اثرات ضد التهابی نیز دارد.
