مخمر معده پرنده; علائم، تشخیص و درمان

مخمر معده پرنده چیست؟

عفونت مخمر معده پرندگان، بیماری بسیار واگیرداری است که توسط یک قارچ تک سلولی بزرگ و میله ای به نام ماکرورابدوس (Macrorhabdus) ایجاد میشود. قبل تر تصور میشد که عامل این بیماری یک جور باکتری بزرگ است و به همین دلیل هم به آن مگاباکتریوز میگفتند.

این بیماری معده پرنده را درگیر می کند و توانایی پرنده را برای هضم و جذب مواد مغذی غذا از بین می برد.

اصلاً معده پرنده کجاست؟

قبل از اینکه بخواهیم در مورد بیماری مخمر معده پرنده حرف بزنیم، باید بدانیم معده پرنده کجاست! بر خلاف ما انسانها که یک معده تک قسمتی داریم، معده پرندگان  دو قسمتی است. اسم قسمت اول، پیش معده و اسم قسمت دوم سنگدان است. کار پیش معده این است که غذا را هضم نسبی کند. بعد از پیش معده، غذا وارد یک تنگه می شود تا بتواند به معده اصلی(یعنی سنگدان) برسد. کار سنگدان این است که غذا را له و آماده جذب کند. 

تا زمانی که غذا به طور کامل هضم و مواد مغذی آن جذب شوند، بین پیش معده و سنگدان در رفت و آمد است!

چه پرنده هایی بیشتر به قارچ معده مبتلا میشوند؟

تمام پرنده ها!

تصور عموم بر این است که فقط طوطی ها به مخمر معده پرنده مبتلا میشوند، در حالی که اینطور نیست. علی رغم این که بیشترین گزارش‌ها مربوط به ابتلای فنچ و طوطی ها بوده؛ طیف وسیعی از پرندگان میتوانند به این بیماری مبتلا شوند. از جمله:

• مرغ
• کبک
• شترمرغ
• بوقلمون
• طوطی
• فنچ
• گنجشک
• کبوتر

درگیری با مخمر معده پرنده چه نشانه هایی دارد؟

اینکه پرنده علائمی از بیماری نشان بدهد یا نه به این بستگی دارد که ناقل است یا بیمار. پرندگانی که در مواجهه با مخمر آلوده می شوند، عامل را دفع میکنند اما علائمی نشان نمیدهند؛ ناقل هستند و پرنده هایی که در مواجهه با مخمر مریض میشوند و نشانگان بیماری را بروز میدهند، بیمارند. پرنده ای که بیمار باشد، میتواند علائم را به صورت حاد یا مزمن نشان دهد:

علائم درگیری حاد با عفونت مخمر معده پرنده

وقتی پرنده به فرم حاد بیماری قارچ معده مبتلا باشد، به یکباره از غذا خوردن دست میکشد و در عرض ۲ روز می میرد. این فرم از بیماری بسیار کم و تنها در پرندگان ضعیف رخ میدهد.

علائم درگیری مزمن با عفونت مخمر معده پرنده

درگیری پرنده با فرم مزمن عفونت مخمر معده میتواند سبب بروز علائم زیر بشود:

• در ابتدا افزایش میزان غذا خوردن و بعد کاهش اشتها
• کاهش مداوم وزن و لاغری
• ضعف و بی حالی
• پس دادن غذا (شبیه بالا آوردن است)
• وجود دانه های هضم نشده در مدفوع 
• اسهال
• مرگ

آیا عفونت مخمر معده پرنده کشنده است؟

میزان مرگ و میر ناشی از بیماری مخمر معده پرندگان می تواند بین ۱۰ تا ۸۰ درصد باشد. این بستگی به درجه آلودگی، وضعیت سیستم ایمنی پرنده، گونه پرنده و سویه مخمر دارد.

قارچ معده پرنده چگونه انتقال پیدا میکند؟

بیماری مخمر معده پرندگان در اثر تماس مستقیم با پرنده آلوده، مدفوع آن یا ابزار آلوده به مدفوع موجب آلودگی پرنده سالم میشود.

چه عواملی باعث افزایش احتمال ابتلا به مخمر معده میشود؟

• نژاد

همانطور که گفتیم طوطی و فنچ ها بیشتر مستعد درگیری با عفونت مخمر معده هستند.

• سن

پرندگان بالغ بیشتر مبتلا می شوند (۲-۳ سال)

• مدیریت ضعیف 

اگر موارد بهداشتی، تقویت سیستم ایمنی و کنترل استرس به خوبی صورت نگیرد، احتمال ابتلا به بیماری قارچ پرنده هم بیشتر میشود.

 

برای اطلاعات بیشتر داروی نوروکالم اینجا کلیک کنید.

برای خرید داروی نوروکالم اینجا کلیک کنید.

 

مخمر معده پرنده چگونه تشخیص داده میشود؟

آزمایش مدفوع

متاسفانه آزمایش های مدفوع دقیق نیستند زیرا دفع ارگانیسم پیوسته و مداوم نیست. ممکن است دامپزشک شما زمانی تست را بگیرد که پرنده عامل را دفع نمی کرده. بنابراین منفی شدن تست مدفوع به معنی رد بیماری نیست.

سیتولوژی

میتوان با قرار دادن مقداری مدفوع زیر میکروسکوپ و مشاهده مخمرهای بزرگ میله به تشخیص رسید. 

تست تخصصی PCR 

PCR دقیق تر اما گران تر و زمان بر است

بافت شناسی

بیوپسی (برداشتن نمونه از بافت)، تنها آزمایش قطعی برای تشخیص عفونت مخمر معده پرندگان است.

چگونه مخمر معده پرنده را درمان کنیم؟

باید از داروهای ضد قارچ مثل آمفوتریسین B  و فلوکونازول استفاده کنیم. در صورت عدم اثربخشی آمفوتریسین B، از فلوکونازول استفاده می شود. اما در کل بهتر است تشخیص و درمان را به عهده دامپزشک بگذارید.

دقت کنید که عفونت مخمر معده پرنده معمولاً پرندگانی را مبتلا میکند که سیستم ایمنی ضعیفی دارند. بنابراین همواره سطح ایمنی پرنده را بالا نگه دارید. برای این کار می توانید از دوز پیشگیری داروی ایمونوپروپوفیت استفاده کنید.

 

برای اطلاعات بیشتر محصول ایمونوپروپوفیت اینجا کلیک کنید.

برای خرید محصول ایمونوپروپوفیت اینجا کلیک کنید.

 

چطور میتوانیم جلوی ابتلا به قارچ معده پرنده را بگیریم؟

متاسفانه هیچ واکسنی برای جلوگیری از ابتلا به مخمر معده پرندگان وجود ندارد. تنها راه برای جلوگیری از گسترش عفونت تقویت سیستم ایمنی پرنده و رعایت نکات بهداشتی-مدیریتی است. بهتر است تمام پرندگان جدید را قبل از قرار دادن در مجاورت سایرین، به مدت ۳۰ روز قرنطینه کنید. 

در ضمن معاینات دامپزشکی برای همه پرندگانی که تازه می خرید، ضروری است.