سنگ مثانه ی گربه
سنگ مثانه ی گربه (Feline Bladder Stones) توده‌های سختی از مواد معدنی هستند که در مجاری ادراری یا مثانه حیوان تشکیل می‌شوند. جنس این سنگ ها می تواند استروویت، اگزالات کلسیم، یا اورات باشند و بسته به اندازه و تعدادشان، مشکلاتی مانند درد، التهاب، یا انسداد ادراری ایجاد کنند.
گربه های نر به دلیل مجاری ادراری باریک تر، بیشتر در معرض خطر انسداد هستند که یک وضعیت اورژانسی و تهدید کننده‌ی زندگی محسوب می‌شود. عوامل مؤثر در تشکیل سنگ‌ها شامل رژیم غذایی نامناسب، کم‌آبی بدن، عفونت‌های ادراری و ژنتیک هستند.
علائم سنگ مثانه در گربه شامل ادرار دردناک، تکرر ادرار، خون در ادرار (هماچوری) و لیسیدن مداوم ناحیه ادراری است. در موارد حاد، گربه ممکن است بی‌حال شود یا ادرار نکند که نیاز به مراجعه فوری به دامپزشک دارد.
برای تشخیص، دامپزشک از آزمایش ادرار، سونوگرافی، یا عکس برداری با اشعه ایکس استفاده می‌کند. گاهی آنالیز سنگ‌ها پس از دفع یا جراحی نیز برای تعیین نوع آن و پیشگیری از بازگشت بیماری ضروری است. پیشگیری از سنگ مثانه در گربه‌ها شامل تغذیه با رژیم متعادل، تأمین آب تازه به مقدار کافی و کاهش استرس است. غذاهای تجاری مخصوص گربه‌های مستعد سنگ مثل غذاهای اسیدی‌کننده ادرار می‌توانند کمک‌کننده باشند.
درمان بسته به نوع سنگ متفاوت است: سنگ‌های کوچک با دارو و رژیم غذایی حل می‌شوند، اما سنگ‌های بزرگ‌تر نیاز به جراحی (سیستوتومی) دارند. در موارد انسداد ادراری، دامپزشک ممکن است از سوند ادراری(کاتتر ادراری) یا روش‌های اورژانسی دیگر استفاده کند. قطره خوراکی گیاهی لاوارن برای پیشگیری از تشکیل رسوبات کلیوی و کمک به دفع کریستال ها و سنگ های کلیه و مثانه مفید است. این داروهای گیاهی با اثر ادرار آور و ضدعفونی مجرای ادراری به بهبود سریع تر گربه هایی که دچار سنگ مثانه هستند کمک می کند.
برای اطلاعات بیشتر راجع به داروی گیاهی سم زدایی کلیه کلیک کنید.
برای خرید دارئوی بهبود دهنده عملکرد کلیه لاوارن کلیک کنید.
علت ایجاد سنگ مثانه در گربه ها
سنگ مثانه در گربه‌ها (Bladder Stones) معمولاً به دلیل تجمع مواد معدنی در ادرار تشکیل می‌شود. این مواد در شرایط خاص به‌هم می‌چسبند و کریستال‌هایی ایجاد می‌کنند که به مرور زمان تبدیل به سنگ می‌شوند. یکی از اصلی‌ترین دلایل این مشکل، رژیم غذایی نامناسب است، به‌ویژه غذاهایی که حاوی مواد معدنی زیاد (مانند فسفر، منیزیم یا کلسیم) هستند یا ادرار گربه را بیش از حد قلیایی یا اسیدی می‌کنند. همچنین، کم‌آبی بدن گربه باعث غلیظ شدن ادرار و افزایش احتمال تشکیل سنگ می‌شود.
عوامل دیگری مانند عفونت‌های ادراری، بیماری‌های متابولیک (مثل مشکلات کلیوی)، و حتی ژنتیک نیز در ایجاد سنگ مثانه نقش دارند. برخی نژادهای گربه بیش از سایرین مستعد ابتلا به سنگ مثانه و بیماری‌های دستگاه ادراری هستند. نژادهایی مانند پرشین (Persian)، مین کون (Maine Coon)، هیمالین (Himalayan)، بریتیش شورت‌هِر (British Shorthair) و رگدال ( Ragdoll) به دلیل ویژگی‌های ژنتیکی، ساختار بدنی یا سبک زندگی، بیشتر در معرض تشکیل سنگ‌های ادراری به‌ویژه اگزالات کلسیم یا استروویت قرار دارند.
این حساسیت می‌تواند ناشی از متابولیسم خاص بدن، تمایل به کم‌تحرکی، نوشیدن آب کمتر، یا سابقه خانوادگی بیماری‌های کلیوی و ادراری باشد. توجه به رژیم غذایی، تشویق به نوشیدن آب کافی، و مراجعه منظم به دامپزشک در این نژادها اهمیت ویژه‌ای دارد.
همچنین، گربه‌هایی که تحرک کمی دارند یا چاق هستند، بیشتر در معرض خطر قرار می‌گیرند. در مواردی، pH نامتعادل ادرار نیز می‌تواند محیط مناسبی برای تشکیل کریستال‌ها و سنگ‌ها فراهم کند.
تشخیص سنگ مثانه گربه
تشخیص سنگ مثانه در گربه‌ها نیازمند معاینه دقیق دامپزشک و استفاده از روش‌های تخصصی است. اگر گربه شما علائم این بیماری را نشان می‌دهد، باید سریعاً به دامپزشک مراجعه کنید. در موارد حاد، انسداد مجاری ادراری می‌تواند جان گربه را تهدید کند، بنابراین تشخیص به موقع حیاتی است.
دامپزشک ابتدا با معاینه فیزیکی و گرفتن تاریخچه پزشکی شروع می‌کند و سپس از آزمایش‌های تکمیلی مانند آنالیز ادرار، سونوگرافی و رادیوگرافی استفاده می‌کند. سونوگرافی یکی از دقیق‌ترین روش‌ها برای تشخیص سنگ‌های مثانه است، زیرا حتی سنگ‌های کوچک را نیز نشان می‌دهد. در برخی موارد، رادیوگرافی با کنتراست نیز برای شناسایی سنگ‌های اگزالات کلسیم که در اشعه ایکس معمولی دیده می‌شوند، استفاده می‌گردد.
اگر سنگ‌ها دفع شوند یا طی جراحی خارج گردند، دامپزشک می‌تواند با آنالیز آزمایشگاهی نوع دقیق سنگ را مشخص کند که به تعیین روش درمان و پیشگیری از عود کمک می‌کند.
تشخیص صحیح نه تنها به درمان مؤثر منجر می‌شود، بلکه از بروز مشکلات جدی مانند نارسایی کلیه نیز جلوگیری می‌کند.
انواع سنگ مثانه گربه
- سنگ‌های استروویت (Struvite Stones)
- شایع‌ترین نوع سنگ مثانه در گربه‌ها (حدود ۵۰% موارد)
- از ترکیب منیزیم، آمونیوم و فسفات تشکیل می‌شوند
- معمولاً در ادار قلیایی تشکیل می‌شوند
- اغلب با عفونت‌های باکتریایی دستگاه ادراری همراه هستند
- خبر خوب: این سنگ‌ها اغلب با رژیم غذایی اسیدی کننده قابل حل هستند
- سنگ‌های اگزالات کلسیم (Calcium Oxalate Stones)
- دومین نوع شایع سنگ مثانه در گربه‌ها
- در ادرار اسیدی تشکیل می‌شوند
- نکته مهم: این سنگ‌ها با رژیم غذایی قابل حل نیستند و معمولاً نیاز به جراحی دارند
- گربه‌های مسن و نژادهای مانند پرشین و هیمالین بیشتر مستعد هستند
- مصرف ویتامین C زیاد می‌تواند خطر تشکیل این سنگ‌ها را افزایش دهد
- سنگ‌های اورات (Urate Stones)
- نسبت به سنگ‌های استروویت و اگزالات کلسیم کمتر شایع هستند
- اغلب به دلیل اختلالات کبدی یا مشکلات متابولیک ایجاد می‌شوند
- ممکن است با رژیم غذایی کم پورین و دارو قابل کنترل باشند
- سنگ‌های سیستین (Cystine Stones)
- بسیار نادر هستند
- معمولاً به دلیل اختلالات ژنتیکی در جذب سیستین ایجاد می‌شوند
- نیاز به درمان تخصصی و نظارت دقیق دارند
- سنگ‌های ترکیبی (Compound Stones)
- از ترکیب چند ماده معدنی مختلف تشکیل می‌شوند
- تشخیص و درمان آن‌ها پیچیده‌تر است
- معمولاً نیاز به ترکیبی از روش‌های درمانی دارند
علائم سنگ مثانه گربه
گربه‌ها در مراحل اولیه تشکیل سنگ مثانه ممکن است علائم واضحی نشان ندهند، اما با بزرگ شدن سنگ‌ها یا ایجاد تحریک در مجاری ادراری، نشانه‌های هشداردهنده ظاهر می‌شوند. شایع‌ترین علائم شامل:
ادرار ممکن است صورتی یا قرمز رنگ به نظر برسد.
- لیسیدن مداوم ناحیه ادراری : گربه سعی می‌کند با لیسیدن زیاد، ناراحتی خود را کاهش دهد.
- ادرار خارج از ظرف خاک: برخی گربه‌ها به دلیل درد، در جاهای غیرمعمول ادرار می‌کنند.
علائم اورژانسی که در صورت بروز نیاز به مراجعه فوری به دامپزشک دارند:
- قطع کامل ادرار انسداد مجاری ادراری که می تواند تهدید کننده زندگی حیوان باشد.
- استفراغ، بی‌حالی شدید یا از دست دادن اشتها
- حالت دائما قوز کرده به دلیل درد شدید شکم
درمان سنگ مثانه گربه
درمان سنگ مثانه در گربه‌ها به نوع سنگ، اندازه و شدت علائم بستگی دارد. دامپزشک پس از تشخیص دقیق، یکی از روش‌های زیر را توصیه می‌کند:
- درمان دارویی و تغذیه‌ای
- برای سنگ‌های استروویت، از رژیم غذایی ویژه (اسیدی‌کننده ادرار) و آنتی‌بیوتیک در صورت وجود عفونت استفاده می‌شود.
- سنگ‌های اورات ممکن است با داروهای حل‌کننده و رژیم های کم پورین درمان شوند.
- افزایش مصرف آب با استفاده از فواره آب یا غذای کنسروی برای رقیق کردن ادرار ضروری است.
- جراحی (سیستوتومی)
- برای سنگ‌های بزرگ یا اگزالات کلسیم که با دارو حل نمی‌شوند.
- دامپزشک مثانه را باز کرده و سنگ‌ها را خارج می‌کند.
- دوره نقاهت: ۱ تا ۲ هفته استراحت و مصرف مسکن/آنتی‌بیوتیک طبق تجویز دامپزشک.
- روش‌های اورژانسی
- در موارد انسداد ادراری به ویژه در گربه‌های نر:
- قرار دادن کاتتر ادراری برای بازگشایی مجرا
- تزریق سرم برای دفع سموم
- ممکن است نیاز به بستری ۲۴ تا ۴۸ ساعته باشد.
- درمان‌های تکمیلی
- طب سوزنی یا لیزرتراپی برای کاهش درد و التهاب (در برخی کلینیک‌ها)
- پروبیوتیک‌ها برای تقویت سیستم ایمنی و برقراری مجدد فلور نرمال دستگاه گوارش پس از مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها
تنظیم فلور روده می تواند باعث کاهش التهاب عمومی بدن، تنظیم متابولیسم و تجزیه سنگ های اگزالات، کاهش عفونت‌های ادراری و بهبود متابولیسم املاح می شود. می توان به این منظور از مکمل پروبیوتیک و پری بیوتیک سین بیوتیک MLC استفاده نمود.
برای اطلاعات بیشتر راجع به سین بیوتیک MLC کلیک کنید.
برای خرید مکمل سین بیوتیک MLC کلیک کنید
پیشگیری از عود:
- انجام چکاپ سالانه و آزمایش ادرار
- استفاده از غذای مخصوص گربه‌های مستعد تولید سنگ
- تشویق به نوشیدن آب (حداقل ۳ ظرف آب در نقاط مختلف خانه)
- استفاده از قطره خوراکی گیاهی لاوارن
دفع سنگ در گربه
دفع طبیعی سنگ‌های مثانه در گربه‌ها معمولاً فقط برای سنگ‌های بسیار کوچک (کمتر از ۳-۴ میلی‌متر) امکان‌پذیر است و به شرطی که انسداد ادراری ایجاد نکرده باشند. برای کمک به دفع، دامپزشک ممکن است داروهای ضدالتهاب، مسکن و افزایش دهنده حجم ادرار (مثل لاوارن) تجویز کند و توصیه کند آب مصرفی گربه را با جایگزین کردن غذای خشک با کنسرو یا افزودن آب به غذا افزایش دهید.
در برخی موارد، ماساژ ملایم مثانه توسط دامپزشک می‌تواند به خروج سنگ‌ها کمک کند، اما این کار حتماً باید توسط متخصص انجام شود، زیرا فشار نادرست ممکن است به مثانه آسیب بزند. اگر سنگ‌ها پس از چند روز دفع نشوند یا گربه علائم درد شدید نشان دهد، معمولاً نیاز به درمان تهاجمی‌تر مانند جراحی یا لیزرتراپی خواهد بود.
جراحی سنگ مثانه گربه
جراحی سنگ مثانه یا سیستوتومی زمانی انجام می‌شود که سنگ‌ها بزرگ باشند، باعث انسداد شده باشند یا به درمان دارویی پاسخ ندهند. در این روش که تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود، دامپزشک برشی در دیواره مثانه ایجاد کرده و سنگ‌ها را به طور کامل خارج می‌کند. این روش برای سنگ‌های اگزالات کلسیم که با رژیم غذایی حل نمی‌شوند، گزینه مناسبی است.
پس از عمل، گربه معمولاً ۱ تا ۲ روز در کلینیک بستری شده و به مدت ۱۰ تا ۱۴ روز نیاز به استراحت، مصرف آنتی‌بیوتیک و مسکن طبق تجویز دامپزشک دارد. نرخ موفقیت این جراحی بالا است، اما برای پیشگیری از عود، تغییر رژیم غذایی و نظارت دامپزشکی ضروری می‌باشد. خطرات احتمالی شامل عفونت، خونریزی یا واکنش به بیهوشی است که در گربه‌های سالم معمولاً کم‌است.
هزینه عمل سنگ مثانه گربه
هزینه جراحی خارج کردن سنگ مثانه در گربه‌ها در ایران متغیر است و به عوامل مختلفی بستگی دارد. هزینه نهایی می‌تواند با توجه به موارد زیر افزایش یابد
- اندازه و تعداد سنگ‌ها: سنگ‌های بزرگ‌تر یا متعدد ممکن است جراحی پیچیده‌تری را لازم داشته باشد.
- وضعیت سلامت عمومی گربه: وجود بیماری‌های زمینه‌ای می‌تواند مراقبت‌های ویژه‌ای را قبل و بعد از جراحی ایجاب کند.
- تجربه و تخصص دامپزشک: دامپزشکان با تجربه بیشتر ممکن است تعرفه‌های بالاتری داشته باشند.
- موقعیت جغرافیایی کلینیک: کلینیک‌های واقع در شهرهای بزرگ یا مناطق خاص ممکن است هزینه‌های بیشتری را مطالبه کنند.
- خدمات جانبی: هزینه‌های اضافی مانند آزمایش‌های تشخیصی (سونوگرافی، آزمایش خون)، داروهای پس از عمل و بستری شدن می‌توانند به مبلغ نهایی افزوده شوند.
