انواع سرطان کبد گربه
سرطان کبد گربه میتواند به صورت اولیه در خود کبد به وجود آمده باشد و یا این که به صورت متاستاتیک و به علت تهاجم سرطان از نقاط دیگر بدن_ به‌ویژه اگر سرطان طحال، پانکراس و دستگاه گوارش را درگیر کرده باشد _ ایجاد شود. به طور کلی سرطان بدخیم کبدی در سگ بیشتر از گربه رخ میدهد.
انواع سرطان های اولیه کبد گربه عبارت است از:
- هپاتوسلولار (سلول های کبدی)
- مجرای صفراوی
- مزانشیمی
و
- نورواندوکرین.
سرطان های اولیه کبد گربه از نظر شکل به سه دسته تقسیم میشوند:
- توده‌ای: معمولاً توده های تک و بزرگی هستند که تنها یک لوب کبد را درگیر میکند
- ندولار: توده های چندکانونی هستند که چندین لوب از کب را درگیر میکنند
و
- منتشر: میتواند مرحله نهایی سرطان کبد گربه باشد. ندول های چند کانونی یا ادغام شده در هم که در تمام لوب های کبدی به صورت پراکنده در پارانشیم کبدی مشاهده میشود.
نوع توده ای از انواع ندولار و منتشر و البته تومورهای متاستاتیک پیش آگهی بهتری دارد چرا که میتوان آن را به راحتی با جراحی خارج کرد به ویژه اگر از نوع کارسینومای هپاتوسلولار در سگ و آدنومای مجاری صفراوی و میلوما در گربه باشد.
تومورهای اولیه کبد گربه تنها حدود ۱ تا ۳ درصد کل تومورهای گربه را شامل میشود اما نوع متاستاتیک سرطان کبد گربه رایج تر از نوع اولیه آن است و حدود ۲.۵ بیشتر از تومورهای اولیه کبد رخ میدهد.
نشانه ها و علائم سرطان کبد گربه
برخی از سرطان های کبد گربه دارای نشانه هستند و برخی دیگر تا مراحل آخر اصلا علائمی ایجاد نمیکنند. علائم سرطان کبد گربه عموماً نشانه های غیراختصاصی و ناواضح دارد. مانند:
- بی اشتهایی
- کاهش وزن
- بی حالی
- استفراغ
- پرنوشی/پرادراری
- آسیت
- زردی (این مورد بیشتر در سگ های مبتلا به کارسینومای مجاری صفراوی و تومورهای نورواندوکراین منتشر دیده میشود)
در موارد بسیار نادر که سرطان به سیستم عصبی مرکزی حمله میکند ممکن است باعث تشنج بشود.
تشخیص اولیه سرطان کبد گربه
معمولا ً در پی کاهش وزن و کاهش اشتهای گربه نگرانی شروع میشود و افراد به دامپزشک مراجعه میکنند.
از آنجا که نشانه های سرطان کبد گربه اختصاصی نیستند و معاینات بالینی یا لمس شکم گربه در برخی موارد اطلاعات به خصوصی در اختیار دامپزشک قرار نمیدهد، برای تشخیص دقیق سرطان کبد گربه باید از تست های آزمایشگاهی و تصویربرداری تشخیصی کمک بگیریم. حتی در مواردی با انجام این تست ها نیز تشخیص قطعی حاصل نمیشود و دامپزشک توصیه میکند با استفاده از یک سوزن باریک و سونوگرافی از کبد گربه نمونه برداری کنید.
تشخیص قطعی سرطان کبد گربه
-
تست های آزمایشگاهی
احتمالاً دکتر دامپزشک با گرفتن نمونه خون گربه شما متوجه یک کم خونی خفیف، افزایش گلبول های سفید خون و افزایش پلاکت خون میشود. اگر چه این یافته ها هم تخصصی نیستند اما چندین داده ی غیر اختصاصی دامپزشک را به سمت تشخیص قطعی سوق میدهد.
افزایش آنزیم های کبدی میتواند از نشانه های اولیه سرطان کبد گربه باشد ولی هیچ ارتباط دقیقی بین میزان تغییرات آنزیم کبدی و میزان بزرگ شدگی کبد وجود ندارد ولی میتوانیم با استناد به این آنزیم ها بگویم که نوع تومور چیست و اولیه یا متاستاتیک بودن آن را مشخص کنیم.
در برخی از انواع سرطان های کبد گربه ازوتمی تنها نشانه آزمایشگاهی است.
-
تصویربرداری تشخیصی
تصویر برداری تشخیصی به سه منظور در موارد مشکوک به سرطان به کار میرود: تشخیص، تعیین مرحله و برنامه ریزی برای جراحی.
- رادیوگرافی
در تصاویر رادیوگرافی بزرگ شدگی کبد، جابه جایی معده و تغییرات مجاری صفراوی مشاهده میشود. همچنین از این تکنیک برای بررسی متاستاز ریوی نیز استفاده میشود.
- سونوگرافی
سونوگرافی رایج ترین متد تشخیصی در سرطان کبد گربه است. سونوگرافی اطلاعات ارزشمندی در مورد کبد گربه به ما از جمله:
- وجود توده در کبد
- اندازه تومور کبد گربه
- محل قرارگیری تومور کبد گربه
- نوع تومور (توده ای، ندولار و منتشر)
- ارتباط توده کبد گربه با ساختارهای کناری
- و
- عروق زایی توده کبدی در اختیار قرار میدهد.
- بیوپسی
با استفاده از یک سوزن ریز یا پانچ و با کمک دستگاه سونوگرافی بخشی از کبد جدا میشود و به آزمایشگاه فرستاده میشود.
-
تست های تشخیصی دیگر
ام آر ای، سی تی اسکن و سنجش فاکتورهای توموری سرم از دیگر روش های تشخیصی است که در ایران کمتر انجام میشود.
درمان سرطان کبد گربه
درمان کبد کاملا به مرحله سرطان و نوع تومور کبد گربه بستگی دارد. جراحی و دارو درمانی در صورت امکان برای روند درمان درنظر گرفته میشود.
هپامارین یک داروی گیاهی کاملاً طبیعی و بدون عارضه و تداخل است که با چند مکانیسم مختلف از بروز سرطان جلوگیری میکند. سیلیمارین به عنوان ماده موثره اصلی داروی هپامارین از طریق:
- تاثیرگذاری بر تنظیم کننده های چرخه سلولی
- تنظیم پروتئین های دخیل در آپوپتوز
- فعالیت ضد التهابی
- خاصیت آنتی اکسیدانی
- ویژگی ضد متاستاتیک
و
- توقف رشد در نقاط بازرسی G1 و G2 چرخه سلولی
میتواند در پروسه درمان و پیشگیری سرطان کبد گربه موثر باشد.
به علاوه بسیاری از داروهای شیمیایی که برای درمان سرطان ها استفاده میشود باعث استرس اکسیداتیو میشود که هپامارین میتواند با خاصیت آنتی اکسیدانی آن را جبران کند.
