کبد گربه ها از جمله مهم ترین اندام های بدن آنها بوده و نقش های متعددی در حفظ سلامت آنها بر عهده دارد. برای مثال، با تولید و ترشح صفرا به هضم غذا کمک می کند؛ مواد سمی، ناخالصی ها و داروها را از خون حذف می کند و در ساختن پروتئین ها و آنزیم ها نیز نقش دارد. بنابراین حفظ سلامت و عملکرد کبد برای حفظ سلامت و عملکرد گربه ها ضروری می باشد.
هپاتیت، کلانژیت و کلانژیوهپاتیت چیست؟
هپاتیت به معنی التهاب کبد می باشد و عوامل مختلفی از جمله عفونت های باکتریایی، قارچی، انگلی و متابولیک در ایجاد آن نقش دارند. هپاتیت یا التهاب کبد سبب اختلال در عملکرد طبیعی آن می شود و در سگ ها رایج تر از گربه ها می باشد. در گربه ها معمولا التهاب کبد، کیسه صفرا و مجاری صفراوی با هم اتفاق می افتد که به آن کلانژیوهپاتیت می گویند. هم چنین گربه ها می توانند فقط درگیر التهاب مجاری صفراوی شوند که کلانژیت نام دارد. از آن جایی که معمولا علائم و عوارض کلانژیوهپاتیت و کلانژیت در گربه ها مشابه است، اغلب آنها را یکی در نظر گرفته و به آن نام کلی سندرم کلانژیت-کلانژیو هپاتیت یا CCHS می دهند.
هپاتیت در سگ ها و سندرم کلانژیت-کلانژیوهپاتیت در گربه ها شایع تر می باشد.
چه عواملی در بروز سندرم کلانژیت/کلانژیوهپاتیت در گربه ها نقش دارند؟
معمولا عفونت های باکتریایی یا قارچی در ایجاد کلانژیوهپاتیت نقش دارند. هم چنین بیماری هایی مثل توکسوپلاسموز، ویروس لوکمی گربه (FeLV)، پریتونیت عفونی گربه (FIP) و کرم های کبدی نیز می توانند سبب سندرم کلانژیت-کلانژوهپاتیت در گربه شوند.
اکثر موارد CCHS چرکی بوده و به دلیل عفونت باکتریایی کیسه صفرا و متعاقبا تورم و انسداد مجاری صفراوی اتفاق می افتد. موارد غیر چرکی CCHS نیز به دلیل بیماری های خود ایمنی، تومورها و …. رخ می دهد.
در CCHS به دلیل التهاب مجاری صفراوی، صفرای تولید شده در کبد به درستی به روده نمی رسد و منجر به هضم ضعیف چربی ها و کاهش عملکرد کبد می شود.
علائم سندرم کلانژیت/کلانژیوهپاتیت در گربه ها چیست؟
- اسهال
- استفراغ
- کاهش وزن
- بی حالی
- کاهش یا قطع کامل اشتها (که خود می تواند سبب عارضه کبد چرب شود)
- درد هنگام لمس شکم
- تب
- زردی یا یرقان (زرد شدن پوست، لثه و سفیدی چشم)
معمولا همزمان با این عارضه، برخی اختلالات گوارشی مانند التهاب پانکراس (پانکراتیت) یا بیماری التهابی روده (IBD) نیز اتفاق می افتند.
چگونه سندرم کلانژیت/کلانژیوهپاتیت در گربه ها تشخیص داده می شود؟
معمولا دامپزشک با گرفتن تاریخچه و شرح حال گربه، مشاهده علائم بالینی، معاینه فیزیکی و کمک گرفتن از آزمایش خون، سونوگرافی و رادیولوژی می تواند به تشخیص برسد.
چگونه می توان سندرم کلانژیت/کلانژیوهپاتیت در گربه ها را درمان کرد؟
برای درمان این عارضه در گربه ها می توان از داروی کاملا گیاهی هپامارین استفاده نمود. این محصول حاوی عصاره گیاه خارمریم (سیلیمارین) است و سبب بهبود عملکرد کبد می گردد. هپامارین دارای اثرات ضد التهابی و آنتی اکسیدانی است و به ترمیم و بازسازی بافت کبد نیز کمک کرده و از فیبروز و سیروز کبدی جلوگیری می کند.
