
عفونت تنفسی کبوتر
امروزه تغییر و تحولات زیادی در زمینه درمان بیماری های تنفسی پرندگانی نظیر کبوتر ایجاد شده است. اگر کبوتر شما بعد از پرواز های کوتاه دچار تنگی نفس می شود یا دائما عطسه می کند احتمالا به بیماری های تنفسی دچار شده است.
علائم تنفسی در پرندگان باید جدی گرفته شود چرا که ممکن است به عفونت تبدیل شود. برونشیت یا عفونت تنفسی یکی از بیماری های رایج کبوترهاست. برونشیت یکی از رایج ترین بیماری های عروس هلندی و طوطی هاست که می تواند سایر پرندگان زینتی از جمله کبوتر را نیز آلوده کند.
عوامل محیطی بسیاری در ایجاد این بیماری ها تاثیر دارد. تغذیه نامناسب، ازدحام بیش از حد، تهویه نامناسب یا درمان با آنتی بیوتیک ها در طولانی مدت می تواند به تشدید این بیماری های تنفسی دامن بزند.
اگر کبوتر را در خانه نگه داری می کنید لازم است بدانید که عواملی مانند اسپری مو و دود سیگار می تواند برای این پرنده خانگی مضر باشد.
در صورت مشاهده علائمی مانند عطسه، ترشحات بینی یا تنفس سخت، مشورت با دامپزشک متخصص پرندگان ضروری است.
علائم عفونت تنفسی در کبوتر
-
- ترشحات غلیظ و چرکی از بینی یا دهان که ممکن است باعث چسبندگی پرها شود.
- تنفس سخت و صدای خسخس سینه بهویژه هنگام تنفس که نشانهای از انسداد مجاری تنفسی است.
- ورم صورت یا سینوسها که در عفونتهای شدید مانند مایکوپلاسموز (Mycoplasmosis) دیده میشود.
- تنفس با دهان باز بهدلیل گرفتگی راههای هوایی.
- تورم، التهاب و آبریزش چشم که در کبوتران مبتلا به عفونت تنفسی میتواند ناشی از عوامل باکتریایی مانند مایکوپلاسما (Mycoplasma)، ویروسها یا عفونتهای ثانویه باشد که اغلب با قرمزی، ترشحات و تنفس مشکل همراه است.
- کاهش اشتها و وزن که بهدلیل ناراحتی تنفسی، کبوتر کمتر غذا میخورد و در نتیجه وزن از دست میدهد.
- خستگی و بیحالی یکی دیگر از علائم بیماری های تنفسی کبوتر ها است. کبوتر بیمار کمتحرک شده و تمایل کمتری به پرواز دارد.
- سرفه یا عطسه معمولاً ناشی از عفونت باکتریایی یا ویروسی است.
عفونت های شدید می توانند باعث ذات الریه شدید شود و جان پرندگان خانگی نظیر کبوتر را به خطر بیندازد.
علائم عفونت شدید تنفسی یا اصطلاحا پنومونی (ذاتالریه) در کبوتر:
- تنفس سریع و سطحی همراه با حرکات محسوس سینه.
- بیاشتهایی کامل و ضعف شدید بهدلیل کمبود اکسیژن.
- سیانوز (کبودی پوست یا مخاط) بهویژه در نواحی بدون پر مانند پاها.
- مرگ ناگهانی در موارد حاد بهویژه اگر درمان بهموقع انجام نشود.
پیشگیری از عفونت تنفسی در کبوترها
اگر بیماری تنفسی به موقع تشخیص داده شود ممکن است عود کرده و تبدیل به عفونت های تنفسی یا ذات الریه شدید شود که باعث مرگ پرندگان می شود. برای پیشگیری از بیماریهای تنفسی در پرندگان خانگی مانند کبوتر، باید محیط زندگی آنها را تمیز، خشک و با تهویه مناسب نگه داشت تا از تجمع گرد وغبار، گازهای سمی (مانند آمونیاک) و رطوبت زیاد جلوگیری شود.
تغذیه با جیرههای مقوی و سرشار از ویتامینها، سیستم ایمنی را تقویت میکند. همچنین، جدا کردن پرندگان بیمار از سالم، اجتناب از استرس (مانند تغییرات ناگهانی دما یا ازدحام) و واکسیناسیون منظم برای بیماریهای شایع مانند نیوکاسل، میتواند خطر ابتلا به عفونتهای تنفسی را کاهش دهد. همانطور که اشاره شد آرامش و کاهش استرس می تواند موجب کاهش خطر ابتلا به بیماری های مختلفی نظیر بیماری های تنفسی شود. کاهش اضطراب می تواند به عملکرد بهتر سیستم ایمنی و جلوگیری از طولانی شدن دوره درمان بیماری شود. برای کاهش اضطراب و افسردگی در حیواناتی نظیر طیور و پرندگان زینتی می توان از قطره خوراکی نوروکالم استفاده کرد.
درمان عفونت تنفسی کبوتر
درمان بیماریهای تنفسی در پرندگانی نظیر کبوتران باید بر اساس شدت علائم و نوع عامل بیماریزا (باکتریایی، ویروسی، قارچی یا انگلی) به صورت گامبهگام و هدفمند انجام شود. در موارد خفیف مانند عطسه یا آبریزش بینی بدون اختلال تنفسی، میتوان از درمانهای حمایتی مانند تقویت سیستم ایمنی، اصلاح محیط زندگی (کاهش رطوبت و گردوغبار) استفاده کرد. دامپزشکان ممکن است آنتیبیوتیکهای طیف وسیع مانند داکسیسایکلین (Doxycycline) یا انروفلوکساسین (Enrofloxacin) با دوز پایین را تجویز کنند. لازم به ذکر است استفاده بی رویه از آنتی بیوتیک ها و اقدام به درمان بدون نظارت دامپزشک ماهر می توانند خطرناک باشد و عوارض جانبی جدی داشته باشد.
در مواردی که این بیماری پیشرفت می کند می تواند باعث عفونت تنفسی شدید، برونشیت و اصطلاحا ذات الریه شود. این بیماری می تواند موجب مرگ پرنده شود. عفونتهای تنفسی ممکن است ابتدا ناحیه نای (Trachea) را درگیر کرده و در صورت پیشرفت، به نایژهها یا برونشها گسترش یابد. برونشیت به معنی التهاب نایژهها (برونشها) است که معمولاً به دلیل عفونت ویروسی یا باکتریایی ایجاد می شود و منجر به سرفه، تولید خلط و گاهی تنگی نفس میگردد. تجویز داروهای بازکننده برونش (برونکودیلاتور) و خلط آور (مثل ایمونواکینامول) برای کمک به دفع ترشحات تنفسی و تنفس راحتتر پرنده معمولا انجام می شود.
برای اطلاعات بیشتر راجع به ایمونواکینامول کلیک کنید
برای خرید داروی گیاهی بیماری تنفسی کبوتر ایمونواکینامول کلیک کنید.
برای پنومونی (ذاتالریه) پیشرفته که با تنفس سریع، کبود شدن پوست یا مخاط پرنده (سیانوز) و بیحالی شدید همراه است، درمان باید تهاجمی تر باشد. این روش های درمان شامل موارد زیر می شوند:
- تزریق آنتیبیوتیکهای قوی حتما با تجویز دامپزشک
به منظور انتخاب آنتی بیوتیک مناسب و پیشگیری از بروز مقاومت آنتی بیوتیکی یا ضد میکروبی، این آنتی بیوتیک ها فقط در صورت لزوم تجویز می شوند.
- اکسیژن درمانی
در موارد هایپوکسی (کمبود اکسیژن خون) از این روش استفاده می شود.
- مایعدرمانی
برای جلوگیری از دهیدراتاسیون (کم آبی) و بهبود گردش خون از این روش درمان استفاده می شود.
- کورتیکواستروئیدها
هرگز بدون مشورت با دامپزشک از این دارو استفاده نشود. استفاده از کورتیکواستروئیدها (Corticosteroids) در حیوانات باید با احتیاط باشد، چون این داروها با وجود اثراتی که برای کاهش التهاب حاد راههای هوایی دارند، ممکن است با سرکوب سیستم ایمنی و ایجاد عوارضی مانند اختلالات هورمونی، عفونت، زخم معده، دیابت و بیماری، سلامت حیوان را به خطر بیندازند. دوز و مدت درمان باید دقیق کنترل شود تا از عوارض جانبی جدی جلوگیری شود.